Alınmayan Temettünün Akibeti

06 Temmuz 2011 by Volkan Kara

Temettü (Kâr Payı)  Dağıtım Politikası

Yatırımcıların ve şirket ortaklarının şirketlerden en önemli beklentileri her yıl aksamadan temettü geliri elde etmektir.

Anonim şirketler bu beklentiye cevap verebilmek için (özellikle halka açık şirketler) her yıl düzenli kâr payı dağıtmaya çalışırlar.

Düzenli kâr payı dağıtım politikası uygulamak yatırımcıları cezbetmekte, şirket değerinin artmasını önemli ölçüde etkilemektedir.

Bu çerçevede Anonim Şirketler, düzenli kâr payı dağıtabilmek amaçlı olarak, yani her yıl belirli oranlarda kâr payı dağıtabilmek için kârlarının bir kısmını şirket bünyesinde tutmak üzere olağanüstü yedek akçe ayırmaya özen gösterirler.

Olağanüstü Yedek Akçe

Olağanüstü  yedek akçe ayırım sebebinin tek nedeni tabii ki sadece düzenli kâr payı dağıtım politikası değildir.

Şirketin yatırım plânları da bu konuda önemli olmaktadır. Çünkü yapılacak yatırımların borçlanmadan, şirketin kendi kaynaklarını kullanarak yapmak istemesi şirket yönetimince tercih edilebilir. Bu tercih çerçevesinde gelecekde yatırımlara kaynak sağlamak üzere olağanüstü yedek akçe ayırabilme imkânı bulunmaktadır.

6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu 469.madde 2.fıkrasına baktığımızda da ;

? Şirketin devamlı inkişafı veya mümkün mertebe istikrarlı kar paylarının dağıtılmasını temin bakımından münasip ve faydalı olduğu takdirde umumi heyet kar payının tesbiti sırasında kanun ve esas mukavelede zikredilenlerden başka yedek akçeler ayrılmasına ve yedek akçelerin kanun ve esas mukavele ile muayyen haddinin artırılmasına karar verebilir.? denilmektedir.

Yine 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu 523. Maddesinde de;

Genel kurulun, bütün pay sahiplerinin menfaatleri dikkate alındığında, şirketin sürekli gelişimi ve olabildiğince kararlı kâr payı dağıtımı için, kanunda ve esas sözleşmede ön görülenlerden başka yedek akçe ayrılmasına karar verebileceği belirtilmektedir.

Yani şirketin gelişmesi ve düzenli kâr payı dağıtılmasını sağlamak için olağanüstü yedek akçe ayrılabilir.

Özet olarak, şirketlerin orta ve uzun vadeli yatırım planları, finansman ihtiyaçları, düzenli kâr payı dağıtım politikalarına verdikleri önem ve son olarak da şirketin kârlılık durumu, ortaklara kâr payı dağıtımını, yani temettü dağıtımını belirlemektedir.

Şirketler temettü (kâr payı) dağıtımlarını ortaklarına, yatırımcılarına ilan yolu ile duyururlar ve bu çerçevede temettü dağıtımı gerçekleşir.

 

Ödenmeyen Temettü (Kâr Payı) Şirkete Kalır mı ?

Şimdi gelelim başlıkta da söylemek istediğim, ortağın temettüyü bir şekilde almaması, yani temettünün şirket tarafından ödenmemiş olması halinde temettünün akibeti ne olacak ?

Bu durum nasıl olur, yani temettüyü kim almak istemez, diye bir soru akla gelebilir.

Şirket hisseleri çok kişinin elinde olabilir, ortak temettüyü almaya uğraşacak değerde bulmayabilir veya başka herhangi bir neden olabilir. Bu durumda ödenmeyen kâr payları şirkette kalmış olacaktır.

Hayır ödenmeyen bu temettüler şirkete kalmamaktadır.

Ortağa Ödenmeyen Temettü (Kâr Payı) Devlete Ödenir

12 Haziran 1933 tarihli ?Şirketlerin Müruru Zamana Uğrayan Kupon Tahvilat ve Hisse Senedi Bedellerinin Hazineye İntikali Hakkında Kanun?un 1.maddesine göre;

Kanunî mazeret bulunmaksızın ödenmesi beş senelik zaman aşımına uğrayan sermaye şirketlerinin temettüleri devlete intikal etmek zorundadır.

Kanuna göre şirketler, zaman aşımının bitiminden itibaren üç ay içinde ödenmemiş temettüleri mahalli mal sandığına vermeye mecburlar.

Yine ayni kanunun 2. maddesine göre şirketler vermeye mecbur oldukları parayı üç ay içinde mahalli mal sandığına vermezlerse üç misli tazminat ödemek zorundalar.

Yani ortaklara ödenmemiş temettünün (kâr payının) şirkette kalması mümkün değil, yukarıdaki kanun gereğince mutlaka devlete ödenmesi gerekmekte.

VOLKAN KARA

S.M.Mali Müşavir