Muhasebeciler de Stresli mi Çalışıyor?

Bugün size hepimizin iş hayatında önemli bir yeri olduğunu düşündüğüm iş stresinden bahsetmek istiyorum.

Herhalde her meslekte olduğu gibi muhasebeciler de iş hayatlarında zaman zaman strese girmekte, bu sıkıntıyı yaşamaktalar, sizce de öyle değil mi?

İş hayatındaki belirsizlikler, işsiz kalma endişesi, iş yoğunluğu, üst ve astıyla anlaşamama ya da iletişim zorluğu yaşama, kendisinden beklenen performansı gösterememe, aşırı kontrol, düşük ücret ve daha başka nedenler çalışanlar üzerinde baskılar yaratmaktadır.

İşte bu baskılar çalışanların ruhsal sağlığını tehdit edebilmekte, strese neden olabilmektedir.

Stres Nedir?

Stresin tanımlaması basit olarak şöyle yapılmakta “Bireyin kendisinden ve çevresinden kaynaklanan bedensel ve ruhsal gerilim, baskı, endişe, kısaca kişiye rahatsızlık veren bir durumdur.”

Yine bir alıntı ile stres sözcüğünün kökeni hakkında bilgi vermek istiyorum;

Şu söylenebilir; stres baskıya (herhalde bu baskı normalin üzerinde olacaktır) karşı kişinin gösterdiği tepkidir.

Yani insanın içinde bulunduğu ortamdan kendisine yönelen tutum ve istemler, beklenen yetenek ve beceriler karşısında kişinin yetenek ve becerileri arasındaki kişi aleyhine olan farklılıklar nedeniyle kişide oluşan fiziksel ve psiko-sosyal gerilimlerdir.

Strese Neler Sebep Olmaktadır?

Stresin nedenlerinin üç grupta toplanmakta olduğunu söylemek mümkün.

1. Fiziki çevrenin yarattığı problemler,

2. Çalışma hayatından kaynaklanan problemler,

3. Psiko-sosyal sorunlar.

Fiziki çevrenin yarattığı problemlere, trafik karmaşası, hava kirliliği, sıcaklık, soğukluk, yoğun kalabalıklar ve benzerleri örnek olabilir.

Çalışma hayatından kaynaklanan problemlere, çalışılan işin fiziksel ağırlığı, gece vardiyası, çalışana altından zor kalkabileceği iş yüklenmesi, aşırı sorumluluk, aşırı sorumluluk verilmesinin yanında kısıtlı yetkilendirme, işin bitirilmesi hususunda yetersiz zaman verilmesi, ast-üst ya da paralel çalışma arkadaşları arasında çatışma ve benzerleri örnek olabilir.

Psiko-sosyal problemlere ise; günlük hayatımızdaki trafik sıkışması, bir yere yetişme kaygısı, evde ya da işde kullanılan cihaz ve makinelerde çıkan arızalar yüzünden sıkıntı yaşamak, bir ev kadını için yemek pişirme sırasında yaşanan aksaklıklar, ebeveynler için çocuğun okula başlaması, orta yaşın sonlarına doğru yaşlanma endişesi, menopoz ve andropoz gibi insanların belirli bir zamanda yaşadığı fiziksel değişimler, hasta olma özellikle kanser gibi ciddi ve tedavisi sıkıntılı olan hastalıklara yakalanma endişesi, işini kaybetmiş kişiler için iş bulamama endişesi ve benzerleri örnek verilebilir.

Stresin Belirtileri Nelerdir?

Stresin şüphesiz fiziksel ve ruhsal belirtileri bulunmaktadır.

Bunların neler olduğunu gösterebilmek için buraya bir alıntı koyuyorum;

Çalışanlar Açısından Stres Farklı Yaşanabilir

İş hayatı şüphesiz önemli bir stres ortamıdır. Yukarıda da bahsettiğim gibi, çok sorumluluğun yanında sınırlı yetki verilmesi, aşırı iş yüklenmesi, aşırı kontrol, iş ortamının uygunsuzluğu, zaman yetersizliği ve benzeri gibi nedenler çalışanlarda stres yaratabilmektedir.

Şunu da söylemek gerekiyor, stres baskısı kişiden kişiye değişiklik gösterebilmektedir. İş hayatında ayni iş ve ortamda çalışan kişiler strese farklı tepkiler verebilmektedir.

Mesela başarma arzusu yüksek olan kişiler için çalışma hayatlarındaki baskı ve gerilimler onun başarma ve üstün olma isteğini kamçılayabilir. Böyle bir hırs ve arzu içinde olmayan kişi için ise baskı ve gerilimler aşırı stres oluşturabilir.

Yine kişi çalışma hayatındaki stresini kontrol ederek bu kontrollü stresi başarısını destekleyen bir unsur olarak kullanabilir.

İş hayatında yaşanan stres kişinin performansına olumsuz etkilemekte, ilişkileri zedeliyebilmekte, depresyon yaratabilmekte, çalışanın işinden ayrılmasına kadar gidebilmektedir.

Burada iş hayatında genel olarak stres yaratan nedenleri sıralamakta fayda bulunuyorum.

Genel olarak şöyle bir sıralama yapılabilir (tabii ki bu saydıklarıma sizlerde ekleme yapabilirsiniz);

1. Çok fazla iş yükü,

2. Aşırı sorumluluk,

3. Sorumluluğun karşısında yetersiz yetkilendirme,

4. Gerek yöneticilerle gerekse çalışma arkadaşları ile olan ilişkilerin olumsuz olması,

5. İşte yaşanan tatminsizlik,

6. Çalışma saatlerinin belirsiz ve fazla olması,

7. Kişinin kariyerinin çalışılan işe uygun olmaması,

8. Çalışılan ortamda rollerin belirsiz olması,

9. Yöneticilerin yönetim tarzları,

10. İşini kaybetme endişesi içinde olmak,

11. İşyerinin fiziksel ortamı,

12. Alınan ücretin yetersiz olması.

Buraya şu iki nedeni de eklemek gerekiyor sanırım;

– Aile içinde yaşanan sorunlar da iş ortamına olumsuz yansıyarak bir stres nedeni olabilir.

– Duygusal saldırı, ayrımcılık ve zorbalık olarak tanımlanan “mobbing”e maruz kalmak.

Stresi Nasıl Yönetmeli

İş hayatında oluşan stresin nedenlerini yukarıda sıralamaya çalıştım. Stresin yönetimini bu nedenler çerçevesinde değerlendirirsek şunları söyleyebiliriz.

Stres aşağıdaki tedbirlerle yönetilebilir;

– Stres nedenlerini belirleyerek ortadan kaldırmak ya da kontrol altına alınmasını sağlamak,

– Stresin çalışanlarda oluşturduğu etkileri ortadan kaldırmak,

– Çalışanların stresle baş edebilmelerini sağlayıcı tedbirleri (mesela bu konuda eğitim) almak.

Tabii burada en önemli görev çalışılan organizasyonun yöneticilerine düşmekte, yukarıda saydığım tedbirleri almanın ve uygulamanın yöneticiler tarafından yapılması gerektiğini düşünüyorum.

Burada stresin yönetilmesinde başka bir ifadeyle stresle başa çıkmada, strese maruz kalan çalışana da iş düşmekte olduğunu da vurgulamak isterim.

Bireysel olarak kişinin kendisine olumsuz şeyler yerine olumlu ve mantıklı şeyleri telkin etmesi stresle başa çıkmada faydalı olacaktır.

Demek istediğimi anlatabilmek için küçük bir örnek vereceğim.

Mesela yöneticilerinize bir sunum hazırladınız. Ancak bu sunumda yöneticileriniz için önemli olabileceğini düşündüğünüz bir noktayı atladığınızı sonradan fark ettiniz.

Bu durumda stres baskısı altında kaldığınız için şöyle düşünebileceksiniz “Eyvah mahvoldum, çok kötü bir hata yaptım, yöneticim asla benim terfimi, ücret artışımı onaylamaz.”

Ama stresini yönetmek, stresle baş etmek için şöyle de düşünebilirsiniz “Tamam, sunuma atladığım bu noktayı koymam gerekirdi ama atladım. Sunum sırasında yöneticilerime bu noktayı anlatır, eksikliği tamamlarım.”

Şimdi bu iki davranışa bakalım, birinci düşünce stresle baş edememenin getirdiği bir düşünce yapısı, ikincisi ise stresi yönetebilme becerisinin olduğunu gösteren bir düşünce yapısıdır.

Muhasebeciler de Stres Yaşar

Buraya kadar anlattıklarımla size stresi tanıtmaya, stresin nedenlerini ortaya koymaya ve kısaca stresle nasıl baş edilebileceğini göstermeye çalıştım.

Elbette ki, her iş alanında olduğu gibi muhasebe çalışanları da zaman zaman stres içinde çalışmaktadır.

Muhasebe kayıtlarında hata yapma kaygısı, vergi konularında hatalı işlem yaparak çalışılan işletmeye mali zarar verme endişesi, üst yönetime zamanında raporlama yapamama kaygısı, yapılan raporlamada olumsuz sonuçlara mantıklı yorumlar getirememe endişesi ve benzeri nedenlerle muhasebeciler de stres içinde çalışmaktadır.

Önemli olan stres baskısını olumlu sonuçlara çevirmek, yani stresle baş etmek, stresi yönetmektir.

Muhasebeci arkadaşlarıma bu konuda başarılar diliyorum.

Bir yorumunuz olursa lütfen aşağıdaki yorum bölümünden gönderin.

VOLKAN KARA

S. M. Mali Müşavir

 

Faydalanılan kaynak :

İŞ STRESİ YÖNETİMİ EL KİTABI -Prof. Dr. Serpil AYTAÇ