Vergi Mükellefi Olmayan Gerçek Kişiden Mal Satın Alınması
Firmalar pek tabii ki satın alımlarını vergi mükellefi olanlardan, bir başka ifadeyle ticaret erbabından yapmaktalar.
Fakat bazen firmanızın ihtiyacı olan malı, eşyayı vergi mükellefi olmayan bir gerçek kişide bulabilir ve ondan satın almanızın daha avantajlı olacağını düşünebilirsiniz.
Mesela vergi mükellefi olmayan bir gerçek kişiden firmanızın ihtiyacı olan bilgisayar, beyaz eşya, otomobil gibi ikinci el bir mal alabilirsiniz.
Ya da firmanızın kullanacağı hurdaları satın alabilirsiniz.
Peki vergi mükellefi olmayan bir gerçek kişiden firmanıza mal satın almanız durumunda nasıl bir belge ile alımınızı belgelendireceksiniz, çünkü satın alma yaptığınız gerçek kişi size fatura veremeyecek, öyle değil mi?
Bu sorunun cevabının muhasebe ve muhasebeciler için önemli olduğunu düşünüyorum.
Muhasebeci olarak şunu çok iyi biliyoruz; işletmeye alınan bir iktisadi kıymetin, işletme aktifine kaydedilmesi için ya da tersini düşünürsek satılan bir iktisadi kıymetin aktiften çıkarılması için yapacağımız muhasebe kayıtlarının Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi gerekmektedir.
Vergi Mükellefi Olmayan Gerçek Kişiden Yapılan Alımlarda Belge Düzeni
Tahmin edeceğiniz gibi vergi mükellefi olmayan gerçek kişiden firmanız/işletmeniz için yapacağınız alımları gider pusulası ile belgelendirmek gerekiyor.
Gider Pusulası Vergi Usul Kanunu 234 ncü maddede düzenlenmiştir.
Vergi Usul Kanunu 234 ncü maddeden şunu anlıyoruz ;
Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edecekleri gider pusulasını işi yapana veya emtiayı satana imzalatacaklar.
Böylece alımların muhasebe kayıtları gider pusulası ile tevsik edilecektir.
Vergi Usul Kanunu 234 ncü maddede gider pusulası şöyle tarif edilmektedir ;
Vergi Usul Kanunu 234 ncü madde şöyle ;
1.(4369 sayılı Kanunun 82/1-b maddesiyle kaldırılmıştır.)
2.(4369 sayılı Kanunun 82/1-b maddesiyle kaldırılmıştır.)
3.Vergiden muaf esnafa;
Yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası (4369 sayılı Kanunun 81/A-7 nci maddesiyle değiştirilen ibare) vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir.
Gider pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev’i ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası işi yapana veya malı satana tevdi olunur.
(2365 sayılı Kanunun 37’nci maddesiyle eklenen fıkra) Gider pusulaları, seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir.”
Yukarıdaki 234 ncü maddeyi okuduğumuzda, vergi mükellefi olmayan ya da nihai tüketici olan gerçek kişilerden yapılan satın almalarla ilgili gider pusulası düzenleneceği hususunda bir düzenleme yok.
Muhasebe kayitlarının belge ile tevsik edilmesi gerekir
Sadece “Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir.” denmektedir.
Ancak bu konuda verilen özelgelerden gider pusulası düzenleneceği anlaşılmaktadır.
Buraya 13/08/2012 tarihli, başlığı “İkinci el otomobil alım satım işinde vergilendirme ve belge düzeni hk.” olan İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen bir özelgeden alıntı yapmak istiyorum.
Özelgenin “II- GELİR VERGİSİ VE VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN” başlıklı bölümünde şöyle deniyor ;
Evet, vergi mükellefi olmayan gerçek kişilerden/nihai tüketicilerden firmanız ya da işletmeniz için satın alacağınız mal/eşya için satın aldığınız kişiye bir gider pusulası imzalatarak muhasebe kaydınızı belgelendirmeniz gerekmektedir.
Bu yazı ile ilgili yorum yapmak isterseniz lütfen aşağıdaki yorum bölümünü kullanın.
Bir başka yazıda buluşmak üzere hoşçakalın.
VOLKAN KARA
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Piyasa uygulaması zaten bu şekilde olsada;
Kanun maddesindeki eksiklik ve bu konuda oluşabilecek bir tereddüte karşı özelge (gib.gov.tr’ de mevcut) ile açıklık getirilmiş olması güzel bir çalışma olmuş.
Teşekkürler.