Esas Ücret Dışındaki Ek Ödemeler
Konunun muhasebeciler için önemli, gözden kaçırılmaması gereken bir ayrıntı olduğunu düşünüyorum.
Hizmet akdi ile çalıştırılanlara, işveren tarafından ücret bordrosu ile yapılan esas ücret ve diğer ödemeler üzerinden sigorta primi kesilmektedir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80 nci madde birinci fıkrasının a bendine göre;
“a) Prime esas kazançların hesabında;
1) Hak edilen ücretlerin,
2) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay içinde yapılan ödemelerin ve işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarların,
3) İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki (1) ve (2) numaralı alt bentlerde belirtilen kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin,
brüt toplamı esas alınır.”
Yani çalışanlar esas ücretleri dışında bazı ek ödemeler de alabilmekte ve bu ek ödemeler üzerinden de sigorta primi kesilmektedir.
Ancak bu ek ödemeler üzerinden sigorta priminin kesilmesi bazen ertesi ayın bordrosunda da yapılabilir.
Diğer Ödemelerden Gelecek Ay Bordrosunda Prim Kesilebilir
Herhangi bir ayın bordrosunda çalışana ücreti dışında bir ek ödeme yapıldığını varsayalım. Mesela ikramiye ya da satış primi veya kira yardımı ödendi.
Bir başka ifadeyle çalışana esas ücreti dışında bir ek ödeme yapıldı.
Bordroda esas ücret dışında ek ödeme varsa sigorta primi kesintisi için özellikli durum var demektir.
Peki bu özellikli durum nasıl ortaya çıkıyor?
Açıklamaya çalışayım, bu durum;
- Esas ücretin sigorta matrahı üst sınırını aşması,
- Esas ücret sigorta matrahı üst sınırını aşmıyor ancak diğer ek ödemelerin ilave edilmesi halinde sigorta matrahı üst sınırının aşılması şeklinde ortaya çıkabilir.
Esas ücret dışında herhangi bir ödeme yoksa ve esas ücret, sigorta matrahı tavanını aşıyorsa prime esas kazanç üst sınırı sigorta matrahı olacak ve onun üzerinden sigorta primi kesilecektir.
Peki esas ücret sigorta matrahını aşmıyor, ancak ek ödemeler ilave edildiğinde sigorta matrahı tavanı aşılıyorsa sigorta primi nasıl kesilecek?
İşte bu sorunun cevabını 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80 nci madde birinci fıkrasının d bendinde buluyoruz.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 80 nci maddesi birinci fıkrası d bendinin ilk iki cümlesini burada aşağıya alıyorum;
Yani herhangi bir ayda esas ücret dışında “diğer ödeme” yapıldı ise ve (esas ücret + diğer ödeme) tutarı sigorta matrahı üst sınırını aşıyorsa, bu aşma nedeniyle sigorta primi kesilemeyen ek ödemeden gelecek ay prim kesilecektir (tabii ki, gelecek ayda sigorta matrahı üst sınırın altında kalıyorsa).
Prim kesintisi ek ödemenin yapıldığı ayı takip eden iki ayda yapılabilecektir.
Gelecek aya devredilecek sigorta matrahını şöyle formüle edebiliriz ;
Gelecek aya devredilecek sigorta matrahı = (esas ücret + ek ödemeler) – sigorta matrahı üst sınırı
2) Esas ücret ile ek ödemeler toplamı sigorta matrahı üst sınırı altında, ancak geçen aydan ya da iki ay öncesinden devir sigorta matrahı ile sigorta matrahı üst sınır aşılıyorsa;
Gelecek aya devredilecek sigorta matrahı = 0 (Sıfır)
3) Esas ücret ile ek ödemeler toplamı sigorta matrahı üst sınırı altında, ancak geçen aydan ya da iki ay öncesinden devir sigorta matrahı ile sigorta matrahı üst sınır aşılmıyorsa;
Gelecek aya devredilecek sigorta matrahı = 0 (Sıfır)
Çünkü devir işlemi iki aydan fazla olamıyor.
Konunun ücret bordrosu düzenleyen muhasebeciler ya da insan kaynakları elemanları için önemli bir ayrıntı olduğunu düşünüyorum.
Yorum yapmak isteyenler aşağıdaki yorum bölümünden yorumlarını gönderebilirler.
Bir başka yazıda buluşmak üzere hoşçakalın.
VOLKAN KARA
S. M. Mali Müşavir
Son Yorumlar