İşletme Kalite Maliyetleri

İşletmelerde kaliteli ürünler üreterek satış sonrası geri dönüşü en aza indirmeye çalışmak maliyetlerin düşürülmesi kadar önem arz etmektedir.

Bu yüzden kalite maliyetlerinin tespitinin, yorumlanmasının ve nihayetinde kalitesizliğin önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınmasının üretim işletmeleri için yaşamsal bir zorunluluk olduğunu düşünüyorum.

Ancak muhasebe organizasyonu içinde kalite maliyetlerinin raporlanması yerleşmiş bir faaliyet değil. Daha çok üretim işletmelerinde Kalite Müdürlükleri içinde takip edilmektedir.

Kalite maliyetleri, üretim faaliyetleri sırasında oluşan hataların tespit edilerek düzeltilmesi, satış sonrası katlanılan maliyetlerin en aza indirilmeye çalışılması ve bu hataların oluşmasını önlemek için bir takım önleyici tedbirlerin alınmasının maliyeti olarak tarif edilebilir.

Çeşitli kaynaklarda kalite maliyetleri dört bölümde toplanmaktadır ;

–Önleme maliyetleri,

–Değerlendirme maliyetleri,

–İç başarısızlık maliyetleri,

–Dış başarısızlık maliyetleri.

Önleme Maliyetleri

Müşteri memnuniyetsizliğini önlemek için ürünün üretimi sırasındaki hataların meydana gelmesini engelleyecek tedbirlerin alınmasının maliyetleridir.

Bu çerçevede ;

–Ürün tasarımı sırasında oluşan maliyetleri,

–Kalite bölümlerinin yaptığı eğitim çalışmalarının maliyetlerini,

–Önleyici bakım maliyetlerini,

–Tedarikçi firmaların değerlendirilmesinin maliyetlerini,

önleme maliyetleri olarak sayabiliriz.

Değerlendirme Maliyetleri

Üretilen ürünlerin istenen kalite değerlerine uygunluğunun ölçülmesi, değerlendirilmesi için katlanılan maliyetlerdir.

Bu çerçevede ;

–Tedarikçilerden alınan malzemelerin istenen özelliklere uygunluğunun tespit edilme aşamasında oluşan maliyetleri,

–Ürün ile ilgili ölçüm alet ve cihazların kontrol ve kalibrasyon maliyetlerini,

değerlendirme maliyetlerine örnek sayabiliriz.

İç Başarısızlık Maliyetleri

Ürünün işletmeden çıkmasına kadar oluşan üretim hatalarının maliyetleridir. Üretim sırasında meydana gelen hurda, hatalı ürünlerin yeniden işlenmesi, tamir edilmesi, boşa geçen işçilikler, yanlış üretim kararları neticesinde oluşan maliyetler iç başarısızlık maliyetleridir.

Dış Başarısızlık Maliyetleri

Ürünün işletmeden çıkıp müşteriye tesliminde ortaya çıkan maliyetlerdir. Dış başarısızlık maliyetlerine satış sonrası oluşan garanti giderlerini örnek olarak verebiliriz.

Bunun yanında müşteri tarafından ürünün uygunsuz bulunması nedeniyle iade maliyetlerini de dış başarısızlık saymak gerekir.

Kalite maliyetlerinin ilk iki kalemi olan önleme ve değerlendirme faaliyetlerine verilecek önem, başarısızlık maliyetlerinin düşürülmesinde önemli bir etken olacaktır.

Kalite Maliyetlerinin Raporlanması

İşletmelerin maliyet muhasebesi bölümlerinde iyi bir organizasyonla ve kalite bölümüyle beraber yapılacak bir çalışma ile raporlanma sağlanabilir.

Bunun için önce maliyet merkezleri bazında kalite maliyeti gider kalemlerinin özenle tespit edilmesi, sonra bunları maliyet merkezlerinin kullandığı gider hesaplarıyla ilişkilendirmek gerektiğini düşünüyorum. Bu ilişki sağlandıktan sonra gider hesapları altında maliyet merkezlerine bağlı tali kalite maliyetleri gider hesapları açılarak raporlanma sağlanacaktır.

VOLKAN KARA

Bir Muhasebeci