Mesleki Faaliyet
Konuya mesleki faaliyet nedir, ticari faaliyet nedir, ne anlaşılmalıdır? Sorusuna cevap vermeye çalışarak başlamak istiyorum.
Bu iki kavramı netleştirince yapılan mesleki faaliyetin ticari faaliyet mi yoksa serbest meslek faaliyeti mi sayılacağı daha iyi anlaşılacaktır.
Bu ayırımın serbest çalışan muhasebeciler için önemli olduğunu düşünüyorum.
Mesleki Faaliyetten Ne Anlaşılmalı
Önce mesleki faaliyetten ne anlamalıyız onu açıklamaya çalışayım.
Mesleki faaliyetin unsurlarını şöyle sayabiliriz;
- Sermayeden daha çok şahsi çalışma, emek ile yapılmalı,
- İlmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanmalı,
- Ticari mahiyette olmamalı.
Ticari Faaliyetten Ne Anlaşılmalı
Ticari faaliyeti, bir ticari işletme içinde kazanç elde etmek amacıyla yapılan ve devamlılık gösteren bağımsız olarak gerçekleştirilen faaliyetler olarak tarif edebiliriz zannediyorum.
Gelir Vergisi Kanunu’nda ticari faaliyetlerden elde edilen gelirlerin ticari kazanç olduğu vurgulanmaktadır. Gelir Vergisi Kanunu’nu 37 nci maddesinde ticari kazancın tarifi şöyle;
Bir organizasyon içinde ticari faaliyette bulunmak
Muhasebeci olarak yukarıdaki tarife baktığımızda ticari kazancın iki faaliyetten elde edildiğini görüyoruz. Birincisi ticari faaliyet, ikincisi ise sınai faaliyet.
Bu çerçevede muhasebeci bakışıyla ticari ve sınai faaliyetler için şunu söyleyebiliriz;
- Ticari faaliyet ticari işletme organizasyonu içinde fiziki mal alım-satımı, hizmet satımıdır. Örnek vermek gerekirse ; perakende mal alım-satımı ile uğraşan mağazalar,reklâm hizmeti satan işletmeler ticari faaliyette bulunmaktalar.
- Sınai faaliyet ise yine ticari işletme organizasyonu içinde hammadde işleyerek ve işçilik kullanarak ürün üretip bunu satmak olduğunu söyleyebiliriz.Örnek vermek gerekirse; otomobil üreterek satmak sınai faaliyettir.
Netice olarak ticari faaliyet bir sermaye-emek organizasyonu (düzenlemesi) gerektirirken bir kazanç sağlama potansiyeline sahip olmalıdır.
Serbest Meslek Faaliyetinden Ne Anlaşılmalı
Serbest meslek faaliyeti Gelir Vergisi Kanunu 65 nci maddede şöyle tarif edilmektedir ;
Gelir Vergisi Kanunu 66 ncı maddesinde ise serbest meslek erbabının tarifi bulunmaktadır ;
Serbest Meslek faaliyetinin ana unsuru olarak şunu söyleyebiliriz; faaliyetin sermayeden çok kişisel çalışmaya, ilmi ya da mesleki bilgiye dayanmasıdır.
Mesleki Faaliyetten Elde Edilen Kazanç Ne Zaman Serbest Meslek Kazancı, Ne Zaman Ticari Kazanç Olur?
Ticari faaliyet ve serbest meslek faaliyeti konusunu açıklamaya çalıştıktan sonra şimdi yukarıdaki başlığa cevap verebiliriz zannediyorum.
Serbest meslek faaliyeti şahsi mesai ve mesleki bilgiye dayanır.
Mesleki faaliyetiniz ticari bir organizasyon içinde değil ve faaliyetinizde sermaye önemli hakim unsur olmaktan uzak ise, faaliyetinizi şahsi mesai veya mesleki bilgiye dayanarak kendi nam ve hesabınıza yürütüyorsanız serbest meslek faaliyeti yürütüyorsunuz demektir.
Faaliyetiniz ticari bir organizasyon içinde ve sermaye hakim ise ticari faaliyet yürütüyor olacaksınız.
Şimdi burada aşağıda tarih ve sayısını verdiğim özelgeden faydalanarak bir örnek vereceğim.
Düğün, özel gün vb. kişiye özel fotoğraf çekimi faaliyetinde bulunan bir fotoğrafçının fotoğrafçılık eğitimi vermesi halinde bu eğitim serbest meslek faaliyeti olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Çünkü verilen bu fotoğrafçılık eğitimi şahsi mesai veya mesleki bilgiye dayanmakta, ticari bir organizasyon içinde olmadan kendi nam ve hesabına gerçekleştirilmektedir.
Fakat ayni fotoğrafçının fotoğrafçılık eğitimini kendisi vermeyip bir organizasyon içinde öğretmen istihdam ederek eğitim vermesi halinde ticari faaliyetde bulunduğu söylenebilecektir.
VOLKAN KARA
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
İlgili özelge :
Tarih : 26/05/2016
Sayı : B.07.1.GİB.4.35.18.02-1741-294
Başlık : Fotoğrafçılık ve fotoğrafçılık eğitiminin vergilendirilmesi hk.
Son Yorumlar