Muhasebede Kalite Maliyetleri-2

08 Mayıs 2013 by Volkan Kara

Kalite Maliyetlerinin Muhasebeleştirilmesi

 

Kalite maliyetleriyle ilgili bu iki bölümlük yazı dizisinin birincisinde kalite maliyetlerinin ne olduğunu, neleri kapsadığını anlatmaya çalışmış, ikinci bölümde de kalite maliyetleri muhasebede nasıl takip edilebilir sorusuna cevap bulmaya çalışacağımı söylemiştim.

Konun birinci bölümünü okumak için aşağıdaki butonu tıklayın lütfen…

Kalite Maliyetleri-1

Kalite Maliyetleri Muhasebede Takip Edilmeli

İşletmelerde kalite sisteminin maliyetlerinin paraya dönüştürülerek takip edilmesi, raporlanması, iyileştirilmelerin parasal olarak görülmesi için bu bilgilerin muhasebe sistemi içinde oluşturulması gerektiğini düşünüyorum.

Bu çerçevede, kalite maliyetlerine ilişkin verilerin toplanması için belge ve hesap planı düzenlenmelerinin mutlaka yapılması gerekir.

Kalite maliyetlerinin takip ve analizi, kalite bölümünün yanında özellikle yönetim muhasebesinin önemli bir faaliyet alanı olduğunu söylemek isterim.

Çünkü yönetim muhasebesinin kalite maliyetleri için hazırlayacağı parasal analiz içerikli raporlar sayesinde; işletmenin başarısızlık maliyetleri önemli ölçüde düşürülebilir. Yapılacak analizlerle önleme maliyetleri artırılarak değerlendirme maliyetleri azaltılabilir.

Önleme maliyetleri her zaman daha ucuz olacaktır, bu durumda kalite maliyetlerinin düşürülmesini sağlayacaktır.

Burada hemen şu sorunun geleceğini düşünüyorum; kullanılan tekdüzen hesap planında kalite maliyetleri nasıl takip edilir?

Tekdüzen hesap planında kalite maliyetlerinin takibi için herhangi bir hesap sınıfı, grubu, hesap bulunmamaktadır.

Burada işletmeler tekdüzen hesap planı çerçevesinde oluşturacakları yardımcı hesapları kullanmaları gerekir. Bu yardımcı hesaplar kalite maliyetlerinin verilerinin raporlanmasına hizmet edecek şekilde oluşturulmalıdır.

Şunu da söylemek isterim, tekdüzen hesap planında 8 numaralı hesap grubu yönetim muhasebesi için kullanılabilir.

2 sıra no.lu muhasebe sistemi uygulama genel tebliğine göre 8 ana hesap grubu, muhasebe ilkelerine ve eş zamanlı maliyet tespit etme yöntemine aykırı olmamak üzere yönetim muhasebesi amaçları için kullanılabilir.

Bu çerçevede 8 ana hesap grubunun kalite maliyetleri için yönetim muhasebesi tarafından kullanılabileceğini düşünüyorum.

Ya da tekdüzen hesap planında mevcut gider hesapları altında açılacak yardımcı hesaplarla kalite maliyetleri muhasebede takip edilebilir.

Ben burada 7/A seçeneğine göre ana gider hesapları altında kalite maliyetlerinin nasıl takip edileceğini anlatacağım.

Muhasebede Kalite Maliyeti Hesapları

Kalite maliyetleri, mevcut tekdüzen hesap planı içinde 7/A hesap sınıfında fonksiyon esasına göre gider yeri ve gider çeşitleri bazında izlenebilir.

7/A seçeneğinde kalite maliyetlerini izlerken kalite maliyetinin özelliği dikkate alınarak ilgili gider hesaplarının altında olabilecek kalite maliyeti çeşitine göre hesap açılmalı.

Mesela direkt ilk madde ve malzeme gideri hesabı altında önleme maliyetleri ile ilgili gider çeşiti olmamalıdır.

Bu şekilde hesap planı içinde kalite maliyetleri hesaplarının gider çeşiti, gider yeri bazında ve kalite maliyetinin çeşitlerine göre açılması doğru takibi sağlayacaktır.

 

Direkt İlk Madde ve Malzeme İle İlgili Kalite Maliyetleri Hesaplarına Örnek

710 Direkt ilk madde ve malzeme gideri hesabı altında açılacak kalite maliyeti yardımcı hesabına şöyle bir örnek verebiliriz;

Biliyoruz ki, 710 hesabın alt kırılımında esas üretim gider yerlerinde oluşan ve üretilen ürüne direkt yüklenen ilk madde ve malzemeler izlenmekte. İşte bu hesap altında ilave bir alt kırılım olarak kalite maliyetleri de izlenebilir.

Burada izlenecek kalite maliyetleri çeşitine örnek vermek gerekirse; hatalı ürünün düzeltilmesi için sarf edilen ilk madde ve malzeme gideri olabilir.

Örnek hesap ;

Direkt İşçilik Giderleri İle İlgili Kalite Maliyetleri Hesaplarına Örnek

720 Direkt İşçilik Giderleri hesabı altında kalite maliyetleri ile ilgili işçilik giderleri de izlenebilir.

Aslında kalite ile ilgili işçilik giderleri endirekt işçilik giderleridir. Ancak bazı direkt işçilik giderleri kalite maliyeti ile ilişkilendirilebilir.

Mesela müşterinin ürün ile ilgi istekleri doğrultusunda katlanabilecek işçilik giderleri olabilir.

Örnek hesap;

Genel Üretim Giderleri İle İlgili Kalite Maliyetleri Hesaplarına Örnek

 

730 Genel Üretim Giderleri Hesabı’nın, karakteristik olarak kalite maliyetleri ile ilgili en fazla alt hesabın açılacağı bir ana gider hesabı olduğu söylenebilir.

Genel üretim giderleri hesabında üretim safhalarında ve üretim sonrasında ortaya çıkan kalite maliyeti giderleri izlenebilir.

Kalite maksatlı tamir bakım giderleri, müşterinin iade ettiği ürünlere yapılan değişiklik giderleri, değerlendirme ve iç başarısızlıklarla ilgili işçilik giderleri bu hesaba girecek kalite maliyetlerine örnek verilebilir.

 

 

Örnek hesap;

AR-GE Giderleri İle İlgili Kalite Maliyetleri Hesaplarına Örnek

Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri İle İlgili Kalite Maliyetleri Hesaplarına Örnek

760. Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri hesabı altında dış başarısızlık kategorisine giren kalite maliyetleri takip edilir.

Müşteriye teslimden sonra ortaya çıkan ürün şikayetlerinin giderilmesi için yapılan kalite maliyeti giderleri bu hesapta bulunacaktır.

İşletmeler için özel önemi olan garanti giderlerini bu hesap altında göreceğiz.

Örnek hesap;

Genel Yönetim Giderleri İle İlgili Kalite Maliyetleri Hesaplarına Örnek

Kalite maliyetlerinin tüm kategorilerinde genel yönetim giderlerine girebilecek giderler ile müşteriye teslim sonrasında ürünün müşteriye verdiği zarar nedeniyle ödenen tazminatlar gibi dış başarısızlık maliyetleri bu hesapta kaydedilir.

Örnek hesap;

Finansman Giderleri İle İlgili Kalite Maliyetleri Hesaplarına Örnek