Seyahat Giderlerinin Muhasebeleştirilmesi
Seyahat Giderleri Kontrol Edilebilir Giderdir
Bu yazıda, işletmelerde yapılan seyahat giderlerinin muhasebeleştirilmesi konusunu incelemeye çalışacağım.
Özellikle geniş pazarlama ve satış ağlarına sahip işletmelerde, gerek yurt içinde ve gerekse yurt dışına yapılan seyahatler oldukça yoğun olduğu için önemli maliyetler oluşturabilmektedir.
Bu bakımdan seyahat giderlerini, işletmeler için kontrol edilebilir değişken giderler sınıfında değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum.
Bu açıdan baktığımızda işletmelerin seyahat giderlerini kontrol etmeleri gerektiğini ve bir işletme içi yönetmeliğe bağlayarak, uygulamayı bir disiplin altında, kontrol mekanizması çerçevesinde yapmaları gerektiğini savunuyorum.
Seyahat Giderleri İşletmeyle İlgili Olmalı
Seyahat giderlerini vergi kanunları açısından incelersek, Gelir Vergisi Kanunu?nun 24 ncü ve 40 ncı maddeleri ile Kurumlar Vergisi Kanunu?nun 6 ncı maddesine bakmamız gerektiğini söylemek isterim.
Gelir Vergisi Kanunu 40 ncı maddesi, ticari kazancın tespitinde indirilecek giderleri göstermektedir.
40 ncı maddenin 4 ncü fıkrasında, seyahat giderleri bulunuyor.
Bu fıkraya baktığımızda işle ilgili, yapılan işin önem ve genişliğine uygun seyahat ve ikamet giderlerinin safi kazancın tespit edilmesi için indirilebileceğini anlıyoruz.
Ayrıca seyahatin süresi, seyahatin amacına uygun olması gerekiyor.
İş seyahatlerinin muhasebeleştirilmesi
Gelir Vergisi Kanunu 24 ncü maddesi 2 nci fıkrasına göre ise, harcırah kanunu kapsamı dışında kalan müesseselerin yönetim kurulu başkan ve üyeleri, denetçileri, tasfiye memurları ve hizmet erbabına verilen ;
- Gerçek yol giderlerinin tamamı,
- Yemek ve yatmak giderlerine karşılık verilen gündelikler, gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Ancak bu gündelikler, aynı aylık seviyesindeki devlet memurlarına verilen gündeliklerden fazla olması ya da devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşması halinde, aradaki fark ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekiyor.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi?nin ?Safi kurum kazancı?nın tespitini gösteren 6 ncı maddesine baktığımızda da, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu?nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağını görüyoruz.
Özetlersek, vergi kanunları açısından incelediğimizde seyahat giderlerinde iki özellik bulunmakta;
Birincisi, işletmenin ticari faaliyetiyle ilgili ve seyahatin amacının gerektirdiği sürede olmalı.
İkincisi, kanunda aranan şartları taşıması halinde gelir vergi istisnası bulunmaktadır.
Seyahat Giderlerinin Ödenmesi
Yol giderlerinin Ödenmesi ;
İşle ilgili yapılan gerçek yol giderleri gelir vergisine tabi olmadan ödenir. Bir başka deyişle gerçek yol giderleri gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Seyahat maksadıyla yapılan şehirlerarası ve yurtdışı, şehir içi ulaşım giderleri, seyahatin özel araba ile yapılması halinde benzin, otoyol, otopark gibi harcamalar belge karşılığında ödenir.
Yemek ve Yatma Giderlerinin Ödenmesi ;
İşletmelerde, seyahat giderleri içindeki yemek ve yatma giderlerinin ödenmesinde iki usülden biri tercih edilir.
Birinci yöntem “Gerçek gider yöntemi“, ikincisi ise “günlük harcırah yöntemi”.
Gerçek gider yöntemi ;
Seyahat ile ilgili olmak şartıyla işin gerektirdiği yemek ve konaklama giderleri ile ayrıca yine işle ilgili olan temsil, telefon ve benzeri harcamalar belge karşılığında ödenir.
Burada şu ikazı yapmak gerekir ; belge karşılığı dışında ayrıca bir ödeme, harcırah şeklinde yapılırsa bu ödeme gelir vergisine tabi tutularak vergilendirilmesi gerekiyor.
Günlük harcırah yöntemi ;
Bu yöntemde, gerçek yol giderlerinin yanında, yemek ve yatma giderlerini karşılamak için harcırah ödenir.
Yani seyahati yapan kişinin/personelin yapmış olduğu gerçek yemek ve yatma giderlerine bakılmaz, dikkate alınmaz.
Bu konuda yukarıda da bahsettiğim gibi Gelir Vergisi Kanunu 24 ncü maddesi 2 nci fıkrasına bakmak gerekiyor.
Gelir Vergisi Kanunu?un 24/2 maddesi şöyle ;
Gördüğümüz gibi yemek ve yatmak giderlerine karşılık gündelik verilebilmekte, ancak bu gündelikler aynı aylık seviyesindeki devlet memurlarına verilen gündeliklerden fazla olması ya da devletçe verilen en yüksek haddi aşması durumunda, aşan kısım ücret olarak dikkate alınıp gelir vergisine tabi tutulması gerekiyor.
Bilindiği gibi 6245 sayılı “Harcırah Kanunu”nun 33 ncü maddesi a bendine göre, yurt içi gündeliklerinin miktarı her yıl bütçe kanunları ile tespit olunmakta.
Yine 6245 sayılı kanunun 34 ncü maddesine göre, verilecek yurtdışı gündeliklerin miktarı Bakanlar Kurulu?nca tayin edilir.
2012 yılı için, 25 Mart 2012 tarihli resmi gazetede yayınlanan “Karar Sayısı : 2012/2760″ Bakanlar Kurulu Kararına bakılabilir.
Seyahat Giderlerinin Muhasebe Kaydı
Belge karşılığında, yapılan seyahat giderleri ilgili gider yerlerinde (maliyet merkezleri), fonksiyon esasına göre muhasebeleştirilir.
Yani aşağıdaki ana defteri kebir hesaplarında, çeşitli giderler altında açılan seyahat giderleri tali hesabına, ilgili gider yeri dikkate alınarak muhasebe kayıtları oluşturulur.
Seyahat giderlerinin, gider kaydedileceği hesaplar ;
740. Hizmet Üretim Maliyeti (Hizmet işletmeleri),
750. Araştırma ve Geliştirme Giderleri,
760. Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri,
770. Genel Yönetim Giderleri,
Bu yazı ile seyahat giderlerini vergi kanunları açısından incelerken, ödeme şekline göre nasıl olacağı ve hangi hesaplarda nasıl muhasebeleştirilmesi gerektiğini değerlendirmiş olduk.
Gelecek yazıda buluşmak ümidiyle muhasebeci arkadaşlarıma iyi çalışmalar diliyorum.
VOLKAN KARA
S. M. Mali Müşavir
Muhasebecinin Benzer Makaleleri:
Related Posts
Tags
Share This
Son Yorumlar