muhasebe, maliyet, yönetim, işletme bütçesi, muhasebe standartları
avast! New Version 6 Products Generic Banner

Üretim İşletmelerinde Satış İadesi -2

21 Aralık 2011 -

Üretim İşletmelerinde Satış İadesi  -2

Üretim İşletmelerinin İade Alması

Bu yazı dizisinin birinci bölümünde, üretim işletmelerinde üretim maliyetlerinin ve satış işlemlerinin muhasebe kayıtlarına kısaca bakmış ve iadenin işlemsel olarak nasıl yapılacağını (iade muhasebe kayıtları değil) anlatmaya çalıştım.

Şimdi bu ikinci bölümde, üretim işletmelerine yapılan iadenin, muhasebe kayıtlarının nasıl olması gerektiğini incelemeye çalışacağım.

Birinci bölümü, burayı tıklayarak okuyabilirsiniz.

 

 

İadenin Muhasebe Kayıtları

Satıştan iade alınması durumunda iadenin ne zaman yapıldığı çok önemli.

Çünkü bu iade zamanı yapılacak muhasebe kayıtlarını etkilemekte, bir başka deyişle tamamen değiştirmektedir.

İade zamanı iki şekilde olabilmekte.

Birincisi iadenin, satışın yapıldığı yılda ikincisi ise satışın yapıldığı yıldan sonraki yılda yapılması.

İadenin Ayni Yıl İçinde Yapılması

Satılan ürünün ayni yıl iade alınması durumunda, “610 Satıştan İadeler” hesabı kullanılması gerekir.

Muhasebe kaydında, “610 Satıştan İadeler” hesabına ve “191 İndirilecek KDV” hesabına borç verirken karşılığında ilgili hesaba (Alıcılar gibi) alacak verilecek.

Tabii ki bu ürünün maliyeti “620 Satılan Mamuller Maliyeti” hesabında durmakta. İade ürünün maliyetinin satılan ürünlerin maliyetinden çıkarılıp stok hesaplarına alınması gerekmekte.

Bunun için iade ürünün maliyeti “620 Satılan Mamuller Maliyeti” hesabına alacak,  stok hesabı olan “153 Ticari Mallar” hesabına borç verilerek stoklara alınacak. Okuduğum bir çok makalede “153 Ticari Mallar” hesabına alınması gerektiği yazmakta.

 

Otomobil uretim maliyeti Üretim İşletmelerinde Satış İadesi   2

Sonraki hesap döneminde yapılan iade, alış bedeli ile muhasebeleştirilir.

Burada bir şey ileri süreceğim ;

Üretim yapan işletmelerde bu ürünün stok maliyeti satılmadan evvel “152 Mamuller” stok hesabında bulunmakta idi. İade olunduğunda da “152 Mamuller” stok hesabına alınması gerekir diye düşünüyorum.

Ancak Tek Düzen Hesap Planı’nda “153 Ticari Mallar” açıklamasında, herhangi bir değişikliğe uğramadan satılmak amacı ile işletmeye alınan ticari mallar (emtia) bu hesapta yer alacağı yazmakta.

Fakat üretim işletmesi bu ürünü revizyona tabi tutabilir, yani üzerindeki bazı parçaları değiştirebilir. O zaman bu ürün bir değişikliğe uğramış olacak, yani “153 Ticari Mallar” hesabındaki açıklama olan “….herhangi bir değişikliğe uğramadan satılma…) özelliğini kaybetmiş olmayacak mı ?

Bu düşünceyle “152 Mamuller” hesabına alınması gerektiğini düşünüyorum.

İadenin Satışın Yapıldığı Yıldan Sonraki Yılda Yapılması

Bu durum genellikle yılın son aylarında satışı yapılan ürünlerin iadesinde ortaya çıkmakta.

Mesela ürünün satışı 2010 yılının Aralık ayında yapılması, iadenin ise Ocak 2011 yılında gerçekleşmiş olması örnek verilebilir.

İadenin bu şekilde yıl atlaması halinde, daha doğrusu hesap dönemi atlaması halinde yukarıda anlattığım klasik iade muhasebe kayıtları yapılmaması gerekmekte.

Çünkü bu ürünün maliyeti ve satış hasılatı artık geçmiş yıl gelir tablosunda kalmış durumda, yani iadenin yapıldığı yılda “620 Satılan Mamuller Maliyeti” hesabında bulunmamakta olduğu gibi satış tutarı da 600 ve 601 kodlu satış hesaplarında bulunmamakta.

Bu iadeyi “610 Satıştan İadeler” hesabına borç verdiğimizde,  satış tutarı iadenin yapıldığı yılın “600 Yurtiçi Satışlar” veya “601 Yurtdışı Satışlar” hesabında alacak olarak bulunmuyor olacak.

Yine maliyeti de “620 Satılan Mamuller Maliyeti” hesabında bulunmuyor olacak.

Bu durumda nasıl muhasebe kaydı yapmamız gerekiyor ?

Yapmamız gereken kayıt ;

“153Ticari Mallar” hesabına iade alış bedeli kadar borç, “191 İndirilecek KDV” hesabına iadenin KDV’sini borç, karşılığında ilgili alacak hesabına (120 Alıcılar gibi)  alış bedeli ve KDV toplam tutarını alacak vererek muhasebe kaydını oluşturmalıyız.

Görüldüğü gibi bu işlem sanki normal bir ticari mal satın alınıyormuş gibi tezahür etmekte. Yani “153 Ticari Mallar” hesabına giren tutar, ürünün maliyeti değil, tamamıyla alış bedeli.

Tabii ki burada yukarıda söylediğim bu stokun “152 Mamuller” hesabında gösterilmesi düşüncem söz konusu değil.

Çünkü iadenin, satılan malın maliyetine alınmış maliyeti ile stok hesabına girmesi söz konusu değil, stoklara ticari mal alışı şeklinde ve iade alış bedeli ile girecek. Bu yüzden “153 Ticari Mallar” hesabına alınması doğru olacaktır.

Muhasebe Kayıtları İçin İade Zamanı Önemli

Evet, üretim işletmelerinde satıştan iade yapılması halinde, yapılması gereken muhasebe kayıtlarının iade zamanına göre (iadenin yapıldığı zamanın içinde bulunduğu hesap dönemine göre) iki ayrı şekilde olduğunu görmüş olduk.

Tekrar etmek gerekirse iade zamanı muhasebe kayıtlarını yönlendirmekte.

Satışın yapıldığı hesap döneminde iade olması durumunda “610 Satıştan İadeler”  hesabı kullanılmakta ve iade ürün maliyeti ile stok hesaplarına alınmakta.

İadenin satışın yapıldığı hesap döneminde değil de, sonraki bir hesap döneminde (sonraki yılda) olması durumunda ise, “610 Satıştan İadeler” hesabı kullanılmamakta.

Ayrıca önemli bir fark stok hesabına maliyeti ile değil, tamamen iade alış bedeli ile alınmakta.

Umarım bu iki bölümlük yazı dizisi mesleğinde yeni olan genç muhasebecilere faydalı olmuştur.

VOLKAN KARA

S. M. Mali Müşavir

Volkan Kara Üretim İşletmelerinde Satış İadesi   2

Volkan Kara

Giresun'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini burada tamamladı. Yüksek öğrenimi İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi'nde yaptı, yine Akademi'ye bağlı Muhasebe Enstitüsü'nde "Lisansüstü Muhasebe Uzmanlığı" eğitimi aldı. 25 yıldan fazla sanayii şirketlerinde Muhasebe ve Mali İşler Yöneticiliği yaptı. Çeşitli eğitim sertifikaları yanında, mesleğinin gerektirdiği S. M. Mali Müşavir ruhsatı bulunmaktadır.

Tüm laptop fırsatları için tıklayın !

Muhasebeci Yorumluyor

↑ Grab this Headline Animator

Yorum Bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*

Şu HTML etiketlerini ve özelliklerini kullanabilirsiniz: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>

Content Protected Using Blog Protector By: PcDrome.
Önceki yazıyı okuyun:
Kutup ışıkları
Dünyaya Birde Yukardan Bakın

Dünyamız Çok Güzel Birkaç gün önce sitemde “Video İzleyin” başlıklı bir video sayfası açtığımı duyurmuştum, o zamanda söylediğim gibi amacım...

Kapat