Hizmet Nedir ?

Türk Dil Kurumu’nun web sitesinde “Güncel Türkçe Sözlük”te hizmet kelimesini aradığımızda isim olarak “ Birinin işini görme veya birine yarayan bir işi yapma” açıklaması var.

Ancak muhasebe açısından hizmetin tarifi için 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’na bakmak gerektiğini düşünüyorum.

Katma Değer Vergisi Kanunu KDVK 4 ncü maddede hizmetin tarifi verilmektedir. Hizmet, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olarak tarif edilmektedir.

Yine ayni maddede bu işlemlerin nasıl gerçekleşebileceği de gösterilmiştir ;

“Bu işlemler; bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi, şekillerde gerçekleşebilir.”

Bir şeyi yapmak hizmet sayılacağı gibi yapmamayı taahhüt etmek de hizmet sayılmaktadır.

Şunu anlayabiliriz herhalde, hizmetin tarifi genel anlamda yapılmış, bazı işlemler sayılmış ve “….. gibi, şekillerde gerçekleşebilir.” denilerek hizmet belli bir tanım ve bilinen bazı işlemlerle sınırlandırılmaya gidilmemiştir.

Yani değişik şekillerde ortaya çıkabilecek muhtemel işlemler de genel tanım ve verilen örneklere nitelik ve mahiyet itibarıyla benzemesi halinde hizmet olarak değerlendirilmesi mümkün olabilir.

 

Katma Değer Vergisine Tabi Olan İşlemler

Hizmet satışları da katma değer vergisine tabidir.

Bu konuda Katma Değer Vergisi Kanunu 1 nci ve 11 nci maddelerine bakmak gerekiyor.

KDVK 1 nci maddede, Türkiye’de yapılan ve katma değer vergisine tabi olan işlemler sayılmaktadır.

  • KDVK madde 1/1’e göre ; “Ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler,”
  • KDVK madde 1/2’ye göre; “Her türlü mal ve hizmet ithalatı,”
  • KDVK madde 1/3’e göre ; “Diğer faaliyetlerden doğan teslim ve hizmetler:” katma değer vergisine tabidir.

Peki işlemlerin Türkiye’de yapılmasından ne anlamamız gerekiyor, bunun için KDVK 6 nci maddeye bakmamız gerekiyor.

KDVK 6 ncı maddeye göre ;

“İşlemlerin Türkiye’de Yapılması

Madde 6- İşlemlerin Türkiye’de yapılması:

a) Malların teslim anında Türkiye’de bulunmasını,

b) Hizmetin Türkiye’de yapılmasını veya hizmetten Türkiye’de faydalanılmasını,

ifade eder.”

 

KDVK 11/1 nci maddede, katma değer vergisinden müstesna olan teslim ve hizmetler sayılmıştır.

KDVK 11/1-a maddesinden ;

  • İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetlerin,
  • yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetlerin,
  • serbest bölgedeki müşteriler için yapılan fason hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye’de verilen roaming hizmetlerin,

katma değer vergisinden istisna olduğu anlaşılmaktadır.

Bir hizmetin yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmet olduğu nasıl anlaşılır, bunun için KDVK 12/2 maddesine bakmalıyız.

KDVK 12/2 nci madde şöyle ;

“Yurt dışındaki müşteri tabiri; ikametgâhı, işyeri, kanunî ve iş merkezi yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir firmanın yurt dışında kendi adına müstakilen faaliyet gösteren şubelerini ifade eder. Bir hizmetin yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmet sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır.

a) Hizmetler yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır.

b) Hizmetten yurt dışında faydalanılmalıdır.”

 

 Yabancı Şirkete Türkiye’de Verilen Hizmet KDV’ne Tabi mi?

Yurtdışı firmalara hizmet satışında kdv

Yurtdışı firmalara hizmet satışında kdv

Buraya kadar yapmaya çalıştığım açıklamalar çerçevesinde şu anlaşılıyor herhalde; yurt dışında mukim bir firma için Türkiye’de yapılan ve Türkiye’de faydalanılan hizmetler katma değer vergisine tabi olmalıdır.

Bu konuda İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından verilen 02/10/2014 tarih ve 11395140-105[Mük 257-2012/VUK-1- . . .]-2323 sayılı özelgeyi incelemenizi öneririm.

Özelgeden, yurt dışında yerleşik firmanın Türkiye’deki müşterilerine mal satışından dolayı verilen aracılık hizmetinden Türkiye’de yararlanılması nedeniyle söz konusu aracılık hizmetleri karşılığında elde edilen komisyon gelirlerinin genel oranda (%18) KDV’ye tabi olduğu anlaşılmaktadır.

Konu hakkında yorum yapmak isteyen muhasebeci arkadaşlarımın aşağıdaki yorum bölümünden yorumlarını göndermelerini rica ediyorum.

VOLKAN KARA

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir