İlk Madde ve Malzeme Alış Maliyeti Nedir?

10 Kasım 2012 by Volkan Kara

İlk Madde ve Malzeme  Giderleri Alış Maliyeti

Üretim Giderleri

Muhasebe uygulamalarında üretim giderlerinin bir kalemi olan ilk madde ve malzeme giderlerinin stoklara giriş maliyetini incelemeden evvel üretim giderlerinin oluşumuna bakalım.

Muhasebeci olarak, faaliyeti üretim yapmak olan işletmelerde giderlerin üç sınıfa ayrıldığını hepimiz biliyoruz.

Üretim işletmelerinde giderlerin bir kısmı üretim faaliyeti ile ilgili olurken diğer kısmı da üretim dışı faaliyetlerle ilgilidir.

Bu ayırımı mali tablolardan olan ayrıntılı gelir tablosuna baktığımızda da kuş bakışı görebiliriz.

Ayrıntılı gelir tablosuna baktığımızda, üretim ve hizmet giderlerinin girdiği “Satışların maliyeti” kalemlerini, üretim dışındaki giderlerin girdiği “Faaliyet giderleri” ve “Finansman giderleri” kalemlerini hemen görmek mümkündür.

Şimdi üç başlık altında topladığımız bu giderlerden, bu yazının konusu olan ilk madde ve malzeme giderlerinin girdiği üretim giderlerine çok kısa olarak bakalım.

Kabaca tarif edecek olursak üretim giderleri,  işletmelerin faaliyet konusu üretimlerini gerçekleştirebilmeleri için gerek ana üretim faaliyeti, gerekse yardımcı üretim faaliyeti sırasında kullandıkları ya da tükettikleri malzeme ve hizmetlerin parasal ifadesidir.

 

 

Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri

Bir mal üreten işletmede, üretim giderlerinin en önemlisinin ilk madde ve malzeme giderleri olduğunu söylemek herhalde yanlış olmaz.

Tabii ki, işletmelerde ilk madde ve malzeme sarfı sadece üretim faaliyeti sırasında meydana gelmez, işletmelerin üretim dışındaki faaliyetleri içinde sarf edilebilir.

Bunu şunun için söylüyorum, işletme malzeme stoklarından ilk madde ve malzeme sadece üretim faaliyeti için çıkmaz.

Örnek vermek gerekirse işletmenin yedek parça satışı için, ya da yardımcı üretim faaliyetleri için de ilk madde ve malzeme çıkışları yapılabilir.

Yukarıdaki tarife çıkan sonuca göre, ilk madde ve malzemeyi kendi içinde direkt ve endirekt olarak da ayırmamızın mümkün olduğunu görüyoruz.

Endirekt malzeme, direkt ilk madde ve malzemenin dışında kalan hangi ürüne ne kadar sarf edildiği belirlenemeyen, üretilen ürünlere ancak dağıtım anahtarları kullanılarak yüklenebilen yardımcı ve üretim sırasında sarf edilen işletme malzemesi olarak iki gruba ayrılması mümkün olan malzemelerdir.

Bu iki grubu da açacak olursak yardımcı malzeme, üretilen ürünün bünyesine giren ancak ne kadar sarf edildiğinin belirlenmesi zor olan malzemelerdir. İşletme malzemesi ise ürünün bünyesine girmeyen ancak üretim sırasında sarf edilen malzemelerdir.

İlk Madde ve Malzeme Alış Maliyeti

Şimdi yazının başlığında da belirttiğim gibi ilk madde ve malzeme alış maliyeti nedir, nasıl oluşur ona bakalım.

İlk madde ve malzemeyi satın aldıktan sonra, işletme stoklarına girinceye kadar oluşan giderlerinin malzemenin satın alma bedeline eklenerek oluşturulan maliyet alış maliyeti olarak karşımıza çıkar.

Muhasebeci olarak bir malzemeyi stoklara alırken alış maliyetini doğru oluşturmak çok önemlidir. Çünkü malzeme alış maliyeti hatalı olursa, satılan malın maliyeti ve stoklarda kalan ürün maliyeti de eksik ya da hatalı oluşacaktır.

Bu hata, işletme kârının hatalı çıkmasına kadar etki yapabilecektir.

Alımı yapılan ilk madde ve malzemenin alış maliyetini yukarıdaki giderlerin toplamıyla oluşturmak malzeme stoklarına bu maliyetle almak, sonuçları göz önüne alındığında muhasebecilerin çok dikkat etmesi gereken bir muhasebe uygulaması olduğunu düşünüyorum.

Burada bir uygulama sıkıntısına dikkat çekmek isterim.

Alınan malzemenin faturası tek bir malzeme için ise buna ait giderleri söz konusu malzemeye kolay yüklenebilir. Ancak bir alış faturasında birden çok malzeme var ise her bir malzemenin alış maliyetini oluşturmakta sıkıntı yaşanabilir.

Bu durumda alış giderlerinin özelliklerine göre malzemelerin ağırlığı, değeri ve benzeri diğer anahtarlar kullanılarak alış giderleri her bir malzeme cinsine yüklenebilir.

Bu konuda “Malzeme Maliyetinin Hesaplanması-1″ başlıklı yazımı da okumanızı öneririm.

Yazıyı okumak için lütfen burayı tıklayın.

Yazı hakkında yorum yapmak ve iletişimde bulunmak için aşağıdaki yorum bölümünü ya da sitemizin iletişim sayfasını kullanabilirsiniz.

Bir başka yazıda görüşmek üzere hoşçakalın.

VOLKAN KARA

S.M. Mali Müşavir