Şirketlerde İç Denetim Yerine Dış Denetim Geliyor-1

25 Mayıs 2012 by Volkan Kara

Bağımsız Dış Denetim

Yeni 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu sermaye şirketlerine bağımsız denetim getiriyor.

İki bölümlük yazı ile bu yeni denetim şeklini incelemeye çalışacağım.

Sermaye Piyasası Kanunu’na göre halka açık şirketler dışında kalan sermaye şirketleri henüz bu denetime muhatap olmadılar.

Yeni 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu?na göre onlar da bağımsız denetime tabi oluyorlar.

Bu çerçeveden baktığımızda bu şirketlerin muhasebecilerinin de bu denetime hazırlanmaları, bilgi sahibi olmaları gerekiyor.

Yazıma halen yürürlükteki (01.Temmuz.2012 tarihine kadar)  6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda bulunan ve iç denetim organı olan “Murakıplar” ile giriş yapmak istiyorum.

Maksadım iki farklı denetimin, farklılıklarının anlaşılması.

Anonim Şirketlerde İç Denetim Yapan Murakıplar

Anonim şirketlerde, yürürlükteki 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK)’na göre iç denetim  murakıplar tarafından yapılmakta.

6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK)’nun Anonim şirketlerle ilgili 347 nci maddesinde genel olarak “Murakıplar” tarif edilmekte.

347 nci maddeye göre, beşten fazla olmamak üzere bir ya da daha fazla murakıp, bir yıl veya en çok üç yıl için seçilebiliyor.

İç denetim yapan murakıplar, genel kurul tarafından seçilen gerçek kişilerden oluşuyor ve  birden fazla olmaları halinde çoğunluğun Türk vatandaşı olması gerekiyor .

Yine ayni maddeye göre, süresi biten murakıpların tekrar seçilmeleri de mümkün.

Murakıp (Denetçi) Raporunun Önemi

Murakıpların sorumluluklarını 6762 sayılı TTK 354 ncü maddede görüyoruz.

Bu maddeye göre murakıplar ;

Yıl sonlarında şirketin hal ve durumuna,  yönetim kurulunun hazırladığı bilanço ve diğer hesaplara, dağıtılmasını teklif ettiği kârlara ilişkin vereceği rapor ile diğer evraklar hakkındaki görüşlerini içeren bir rapor  hazırlamak ve bu raporu şirket genel kuruluna vermek zorundadır.

Murakıpların (denetçilerin) vereceği rapor, genel kurulun yapılmasında çok önemli.

Çünkü bu rapor verilmeden genel kurul bilanço hakkında bir karar veremez.

Dolayısıyla da yönetim kurulu ibra edilemez.

Murakıpların bir diğer önemli görevleri, görevlerini yaparken şirketin idare işlerine ait öğrendikleri noksanlık ve yolsuzlukları ya da kanun veya esas sözleşme hükümlerine olan aykırılıkları ilgililere ihbar etmek zorunda.

Yani bunlardan sorumlu olanları, üstündeki makama ve yönetim kurulu başkanına, önemli durumlarda ise genel kurula bildirmek zorunda.

Üstü olan makama bildirmeye muhasebeden bir örnek vermek gerekirse; mesela muhasebe servisinde bir çalışanı muhasebe müdürüne bildirmek şeklinde anlamak gerekiyor.

Evet buraya kadar, halen yürürlükte olan (01.Temmuz.2012 tarihine kadar) Türk Ticaret Kanunu?nda iç denetim yapan murakıpları ya da bir başka isimle denetçileri kısaca gördük.

Muhasebeci arkadaşlarımın oldukça aşina oldukları, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu?ndaki iç denetimi anlatmaya çalıştım.

Gerçekci olmak gerekirse bu denetim uygulamasından da hiç zorlanmadıklarını düşünüyorum.

Ancak, yeni Türk Ticaret Kanunu?na baktığımızda ise, iç denetim yerini dış denetime bırakmakta.

İşte muhasebecilerin, bağımsız dış denetim kuruluşlarınca yapılacak olan dış denetime hazırlanmaları gerektiğini düşünüyorum.

Çünkü bu denetim,  Türkiye Muhasebe Standartlarına, yeni Türk Ticaret Kanunu’na ve esas sözleşme hükümlerine uyulup uyulmadığının denetimi olacaktır.

Yani muhasebe işlemleri ve finansal raporlar (başta bilanço ve gelir tablosu olmak üzere diğer raporlar) Türkiye Muhasebe Standartlarına göre hazırlanacak.

Yeni 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’ndaki bağımsız dış denetimi anlatmaya çalışacağım gelecek yazıda buluşmak üzere hoşçakalın?

VOLKAN KARA

S. M. Mali Müşavir