Muhasebede 2013 Yılında Tutulacak Defterler

16 Aralık 2012 by Volkan Kara

2013 Yılında Tutulacak Defterler ve Tasdikleri

Türk Ticaret Kanununa Göre Tutulacak Muhasebe Defterleri

Yeni Türk Ticaret Kanunu?nun muhasebeciler için de yenilikler getirdiğini biliyorsunuz.

Bunlardan biri de tutulacak muhasebe defterleri ile diğer ticari defterlerle ilgili.

Yeni 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 64 ncü maddesi 1 nci fıkrasına göre her tacir ticari işletmesi için ticari defterleri tutmakla yükümlüdür.

Yine tacirlerin (gerçek ve tüzel kişi tacirlerin hepsi için) tutacağı ve tasdik ettireceği defterleri 64 ncü maddenin 3 ve 4 ncü fıkralarında görüyoruz.

Yeni Türk Ticaret Kanunu?na Göre Defter Tasdikleri

Bu defterlerin açılış tasdikleri, kuruluş sırasında ve kullanılmaya başlamadan evvel noter tarafından yapılacak.

Yine bu defterlerin izleyen faaliyet dönemleri için açılış onayları, faaliyet yılının ilk ayından önceki ayın sonuna kadar yapılması gerekiyor.

Yani, faaliyet dönemi normal takvim yılı ise (bir başka deyişle özel hesap dönemi değilse) önceki faaliyet döneminin son ayı olan Aralık ayında yapılacaktır.

Kapanış tasdiklerine gelince; muhasebe defteri olan yevmiye defteri ile muhasebe dışı ticari defter olan yönetim kurulu karar defterinin kapanış tasdiki, içinde bulunulan faaliyet yılını izleyen faaliyet yılının üçüncü ayının sonuna kadar noter tarafından yapılması gerekiyor.

Yeni Türk Ticaret Kanunu öncesi yevmiye defterinin kapanış tasdiki faaliyet yılını izleyen yılın ilk ayı olan Ocak ayında idi, şimdi Mart ayında olacak.

Genel kurul toplantı ve müzakere defteri ile pay defterinin, boş kullanılacak yeterli sayfaları varsa takip eden faaliyet yıllarında da açılış tasdiki yaptırılmadan kullanılabilecek.

Burada muhasebecilerin dikkatine sunmak isterim; yeni Türk Ticaret Kanunu sadece yevmiye defteri ile diğer ticari defterlerden biri olan yönetim kurulu karar defterinin kapanış tasdikini zorunlu tutuyor.

Bir ayrıntı, ticari defterler elektronik ortamda tutulursa açılış tasdiki ile yevmiye ve yönetim kurulu karar defterinin kapanışında noter onayı aranmayacak.

Vergi Usul Kanunu?na Göre Tutulacak Defterler

Vergi Usul Kanunu?na göre kimler defter tutacak ona bakalım;

Vergi Usul Kanunu?nun 172 nci maddesi hangi gerçek ve tüzel kişilerin defter tutmak zorunda olduklarını sayıyor.

Bunlar ;

- Ticaret ve sanat erbabı,

- Ticaret şirketleri,

-  İktisadi kamu müesseseleri,

-  Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler,

-  Serbest meslek erbabı,

- Çiftçiler.

Yine Vergi Usul Kanunu 176 ncı maddeye göre, birinci sınıf tüccarlar bilanço esasına göre, ikinci sınıf tüccarlar işletme hesabına göre defter tutmak zorundalar.

Birinci sınıf tüccarların kimler olduğu 177 nci maddede, ikinci sınıf tüccarlar ise 178 nci maddede sıralanmaktadır.

Vergi Usul Kanunu?na Göre Defterlerin Tasdiki

Vergi Usul Kanunu 220 nci maddesi tasdiki zorunlu olan defterleri sıralamakta, bunlar ;

-  Yevmiye ve envanter defterleri,

-  İşletme defteri,

-  Çiftçi işletme defteri,

-  İmalat ve İstihsal Vergisi defterleri,

-  Nakliyat Vergisi defteri,

-  Yabancı nakliyat kurumlarının hasılat defteri,

-  Serbest meslek kazanç defteri.

Not : Muhasebe işlemlerini 7/A seçeneğine göre tutan mükellefler için, 246 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu genel tebliği ile 1.Ocak.1996 tarihinden beri imalat defteri tutma zorunluluğu kaldırılmıştır.

Görüldüğü gibi defteri kebirin 220 nci maddeye göre tasdiki zorunlu değil.

Vergi Usul Kanunu?nun 221 nci maddesi defterlerin tasdik zamanını göstermekte.

221 nci maddeye göre, defterlerin kullanılacağı yıldan önceki yılın son ayında, örnek vermek gerekirse, 2013 yılında tutulacak defterlerin 2012 Aralık ayında tasdik ettirilmesi gerekiyor.

Özel hesap dönemi kullananlar ise, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda tasdik ettirmek zorunda.

Yazımı bitirirken son olarak yeni Türk Ticaret Kanunu 64 ncü maddenin üçüncü fıkrasının son cümlesini hatırlatmak istiyorum .

Burada, fiziki veya elektronik ortamda tutulan ticari defterlerin nasıl tutulacağı, defterlere kayıt zamanı, onay yenileme ile açılış kapanış onaylarının şekli ve esaslarının Gümrük  ve  Ticaret  Bakanlığı  ile Maliye Bakanlığınca müştereken çıkarılacak tebliğle belirleneceği yazıyor.

Bu tebliğin yayınlanması ile konu daha çok açıklığa kavuşacaktır.

İçinde bulunduğumuz Aralık 2012 ayı muhasebeciler açısından yeni faaliyet döneminde kullanılacak defterler ve bunların açılış tasdiki için önemli bir ay.

19.Aralık.2012 tarihli güncelleme ;

Yukarıdaki tebliğ,  resmi gazetede 19.12.2012 tarihinde, “Ticari Defterlere İlişkin Tebliğ” başlığı ile yayımlandı.

Tebliğden çıkardığım birkaç notu paylaşmak istiyorum ;

Defterler

Tebliğde tutulacak defterler sıralanıyor ;

Gerçek veya tüzel kişi olup olmadığına bakılmaksızın her tacir ;

1.Yevmiye defteri,

2. Envanter defteri ve

3. Defteri kebiri tutmakla yükümlüdür.

Ayrıca ;

a) Anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ;

1. Pay defteri, yönetim kurulu karar defteri,

2. Genel kurul toplantı ve müzakere defteri,

b) Limited şirketler ;

1. Pay defteri ,

2. Genel kurul toplantı ve müzakere defteri tutmak zorundadır.

c) Şahıs şirketleri ;

 Muhasebe  defterlerine (Yevmiye, defteri kebir ve envanter defteri) ek olarak;

1.Genel kurul toplantı ve müzakere defterini de tutacaklar.

6 ? 10 ncu maddelerde Kullanılacak defterlerin tarifi yapılarak, yapılacak kayıtların içereceği en az bilgiler sıralanmakta.

Limited Şirketlerde Müdürler Karar Defteri

Genel kurul toplantı ve müzakere defteri defterinin açıklaması yapılan 11 nci maddenin 4 ncü fıkrasında Limited şirketler için müdür veya müdürler kurulunun şirket yönetimi için alacağı kararları genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedebileceği gibi, ayrı bir defter de tutulabileceği anlaşılıyor.

4 ncü fıkranın ilgili paragrafları şöyle ;

“Limited şirketlerde müdür veya müdürler kurulunun şirket yönetimi ile ilgili olarak aldığı kararlar genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilebileceği gibi ayrı bir müdürler kurulu karar defteri de tutulabilir.

Müdürler kurulu karar defterinin tutulması halinde açılış ve kapanış onayları dahil olmak üzere yönetim kurulu karar defterine ilişkin hükümler uygulanır.

Kararların genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilmesi halinde 10 uncu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen hususların yazılması zorunludur. Ayrı bir müdürler kurulu karar defteri tutulması halinde müdür veya müdürler kurulu kararları genel kurul toplantı ve müzakere defterine kaydedilemez.”

Defter Tasdikleri

Tutulacak defterlerin açılış onayları şöyle olacak ;

Tebliğin 13 ncü maddesine göre fiziki ortamda tutulan ;

Yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri, pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defterinin açılış tasdikleri ;

-      Kuruluş sırasında ve kullanmaya başlamadan önce,

-      İzleyen faaliyet dönemlerinde yapılacak açılış tasdiki ise defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk ayından önce gelen ayın sonuna kadar yapılması gerekiyor.

Yani normal hesap döneminde ilk ay Ocak ayı olduğuna göre, açılış tasdiki önceki yılın Aralık ayında yapılacak.

Yevmiye, defteri kebir, envanter defteri ile yönetim kurulu karar defterinin açılış onaylarının her hesap dönemi için yapılması zorunlu olacak.

Pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defterinin yeterli yaprakları bulunması halinde  izleyen hesap dönemlerinde de açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmaya devam edilmesi mümkün olacak.

Yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanış tasdiklerinin yapılması gerekmekte.

Kapanış tasdiki, izleyen hesap döneminin 3 ncü ayının sonuna kadar noterce yapılması gerekiyor.

Yani normal hesap dönemi uygulayan işletmelerde izleyen hesap dönemini takip eden yılın Mart ayı sonuna kadar kapanış tasdiki yapılacak.

Eski Defterlerin Yeni Yılda da Kullanılması

Aşağıdaki defterlerde yeterli yapraklar bulunması şartıyla yeni hesap döneminin ilk ayı içinde (normal hesap dönemi için Ocak ayı) tasdik yenilenerek kullanılmaya devam edilmesi mümkün olacak ;

-      Yevmiye defteri,

-      Defteri kebir,

-      Envanter defteri,

-      Yönetim kurulu karar defteri.

Defteri kebir ve envanter defteri, kapanış onayına tabi değil, bu defterlerde yapılacak onay yenileme (yani yeni yılda da kullanılmaya devam edilmesi) son kaydın yer aldığı sayfadan sonraki sayfaya yapılacak.

Tebliğin sonlarında “Çeşitli ve Son Hükümler” başlığı altında geçici maddeler var.

Buradaki, mevcut durumda kullanılmakta olan,  pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri ve Limited şirketlerde ortaklar kurulu karar defterlerinin kullanılmaya devam edilmesi hakkındaki  3 ncü geçici maddeyi aynen almak istiyorum ;

“GEÇİCİ MADDE 3 :(1) Mevcut durumda kullanılmakta olan, pay defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla ve bu Tebliğde belirtilen bilgilerden eksik olanların yazılması suretiyle açılış onayı yapılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir.

(2) Limited şirketlerde halen kullanılmakta olan ortaklar kurulu karar defterleri de yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla, genel kurul toplantı ve müzakere defteri olarak kullanılmaya devam olunabilir.”

Tebliği, resmi gazetenin 19.12.2012 tarihli sayısından okuyabilirsiniz.

VOLKAN KARA

S. M. Mali Müşavir

 

VOLKAN KARA

S. M. Mali Müşavir