Tamamlanmamış Hizmet Üretim Maliyeti Stokta Gösterilebilir mi ? – 3

20 Kasım 2011 by Volkan Kara

Tamamlanmayan Hizmet Üretim Maliyetinin Bilançoda Varlık Haline Gelmesi

Evet, tamamlanmayan hizmet üretim maliyetinin stok haline dönüşmesiyle ilgili yazı dizisinin son bölümü bu yazı.

Birinci bölümde tekdüzen hesap planındaki ”15.Stoklar” grubunu incelemiş, hizmet sektöründeki işletmelerde tamamlanmamış hizmet üretim maliyeti stok haline dönüşür mü ? sorusuna cevap aramaya çalışmıştık.

Sonra tekdüzen hesap planında “74 Hizmet Üretim Maliyetleri” grubu hesaplarının uygulamasından bahsetmiştim.

İkinci bölümde ise, hizmet üretim maliyetinin stok haline dönüşmesini,  tekdüzen hesap planına göre kullanılabilecek hesaplar ve yapılabilecek muhasebe kayıtlarını anlatmaya çalışmıştım.

Yazının birinci bölümünü okumak için tıklayın. Yazının ikinci bölümünü okumak için tıklayın.

 

 

Bu son üçüncü bölümde ise, Türkiye Muhasebe Standardı : Stoklar (TMS 2), muhasebede dönemsellik ilkesi ile Vergi Usul Kanunu 283. maddesine değinecek ve konu hakkında sonuca gelerek bu yazı dizisini tamamlayacağım.

Türkiye Muhasebe Standardı : Stoklar (TMS 2)

Şimdi hizmet üretim maliyeti stoklarına, bir de Türkiye Muhasebe Standartlarının stoklarla ilgili  standardı olan, “TMS 2 Stoklar” standardından bakalım.

Stoklar (TMS 2) standardının 19 numaralı paragrafını aynen aşağıya alıyorum.

19 No.lu paragraf

“Hizmet Sunan İşletmelerde Stok Maliyeti

19.             Verilen hizmetle ilgili hasılatın mali tablolara gelir olarak yansıtılmadığı durumlarda ilgili giderler stok hesabına yansıtılır. Hizmet sunan işletmelerde stokların maliyeti, esas olarak, kontrol işlemlerini yürüten personel dahil olmak üzere, hizmetin sunulmasında doğrudan görev alan personelin işçilik ücretleri ve diğer maliyetleri  ile bunlarla ilişkili olabilecek genel giderleri içerir. Satış ve genel yönetim ile ilgili personelin işçilik ücretleri ve bunlarla ilgili diğer giderleri, hizmetin maliyetine dahil edilmez. Bu giderler, gerçekleştiği dönemde gider olarak mali tablolara alınır. Hizmet sunan bir işletmenin stoklarının maliyeti, kar marjını veya işletmeler tarafından fiyatlara dahil edilen üretimle ilgili olmayan maliyetleri içermez.”

Bu paragrafın birinci cümlesi yapılacak muhasebe kaydına zaten yol göstermekte.

Üretilen hizmetin karşılığı olan hasılatın mali tablolara gelir olarak yansımaması halinde, hizmet için yapılan giderlerin stok hesabına yansıtılması gerekir.

01.01.2013 tarihinden itibaren yeni 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu?na göre, sermaye şirketleri muhasebe kayıtları ile finansal tablolarını Türkiye Muhasebe Standartlarına göre hazırlamak zorunda olacaklar.

Bu durumda zaten 2013 yılından itibaren hizmet üretiminde çalışan işletmeler (sermaye şirketleri),  satışa dönüşmeyen ya da tamamlanmayan hizmet üretim harcamalarını stoklarda gösterecekler.

Muhasebe Temel Kavramlarından Dönemsellik İlkesi

Burada ayrıca, muhasebe temel kavramlarından olan dönemsellik ilkesine vurgu yapmak istiyorum;

Muhasebenin temel kavramlarından “Dönemsellik İlkesi”ne göre, gelir ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi, hasılat, gelir ve kârlar ayni döneme ait maliyet, gider ve zararlarla karşılaştırılması gerekmektedir.

Bir gider tahakkuk etse de, ilgili olduğu hesap dönemine aktarılmalıdır. Gelecek dönemi ilgilendiren giderler gelir tablosunda değil bilançoda varlık olarak yerini alması gerekir.

Çünkü bazı giderler içinde bulunan dönemde ödenmiş olsa dahi gelecek yılları ilgilendirebilir.

 VUK 283. Madde

Ayrıca, Vergi Usul Kanunu 283. maddenin de konumuz açısından değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum.

283. madde başlığı ; “Aktif Geçici Hesap Kıymetleri”

Bu maddeye göre ; “Gelecek bir hesap dönemine ait olarak peşin ödenen giderler ile cari hesap dönemine ait olup da henüz tahsil edilmemiş olan hasılat, mukayyet değerleri üzerinden aktifleştirilmek suretiyle değerlenir.”

Sonuç

Sonuç olarak şunu söylemek istiyorum; hizmet sektöründe bazı durumlarda, hizmet üretiminin tamamlanmamış olması halinde, ya da tamamlanan hizmetin satışının, hizmetin sunumunun gerçekleştirilememesi halinde, hizmet için yapılan harcamalar bilanço aktifinde varlık mahiyetinde stoklar içinde gösterilebilir düşüncesindeyim.

VOLKAN KARA

S. M. Mali Müşavir