Muhasebe Vadeli Çeklere Reeskont Yapacak
Vadeli Çekler ve Reeskont
Muhasebeciler dönem sonlarında yaptıkları envanter değerleme işlemlerinde bugüne kadar maalesef vadeli çeklerde reeskont uyguluyamıyorlardı.
Hepimizin bildiği gibi ticari hayatta çeklerde bir senet gibi gelecekteki bir vadede ödenmek üzere düzenlenebilmekte ve herhalde oldukça da yaygın olarak uygulanmakta.
Yani çeke düzenlendiği günün tarihi değil, gelecekteki bir tarih yazılarak ödenmesi bu gelecekteki tarihte yapılmakta.
Bu çerçevede çekler de bir borç senedi gibi verilmekte ve uygulama alanı bulmakta. Dolayısıyla ticari hayatta çeklerde vade söz konusu olmakta.
Vadeli çekler, alan işletmeler için dönem sonlarında bir nevi alacak senedine dönüşmüş olmasına rağmen reeskont yapmak mümkün değildi.
Bütün muhasebecilerin billdiği ve uyguladığı gibi Vergi Usul Kanunu 281. ve 285. maddelerine göre; vadesi gelmemiş olan senede bağlı alacaklar ve borçlar değerleme gününün kıymetine getirilebilir.
Yine 285.maddenin son cümlesine görede alacak senetlerini değerleme gününün kıymetine getiren mükellefler borç senetlerini de değerleme günü kıymetine getirmek zorundadır.
Bir başka ifadeyle alacak senetlerine reeskont uygulayan mükellefler borç senetlerine uygulamak zorunda.
Vergi Usul Kanunu 281. ve 285. maddelleri şöyle ;
“Madde 285- Borçlar mukayyet değerleriyle değerlenir. Mevduat veya kredi sözleşmelerine müstenit borçlar değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınır. Vadesi gelmemiş olan senede bağlı borçlar değerleme günü kıymetine irca olunabilir. Bu takdirde senette faiz nispeti açıklanmışsa bu nispet, açıklanmamışsa Cumhuriyet Merkez Bankasının resmi iskonto haddinde bir faiz uygulanır. Banka ve bankerler ile sigorta şirketleri borçlarını, Cumhuriyet Merkez Bankasına resmi iskonto haddi veya muamelelerinde uyguladıkları faiz haddiyle, değerleme günü kıymetine irca ederler. Alacak senetlerini değerleme gününün kıymetine irca eden mükellefler, borç senetlerini de aynı şekilde işleme tabi tutmak zorundadırlar.”
Çekler Vadelerinden Önce Tahsil Edilemiyor
6273 sayılı ÇEK KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN’un 6.maddesi ile 5941 sayılı çek kanununa geçici 3.madde eklenmişti.
Geçiçi 3.maddenin 5.fıkrasıyla üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin tahsil edilmek üzere bankaya ibrazı geçersiz sayılmıştır.
Geçici 3.maddenin 5.fıkrası şöyle;
“(5) 31/12/2017 tarihine kadar, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya ibrazı geçersizdir.”
Gelir İdaresi bugüne kadar çekin üzerinde yazılı keşide tarihinden önce ödenmek için muhatap bankaya ibrazının geçersiz sayılacağı kuralını geçici bir durum kabul ediyordu.
Fakat bu durumun artık geçici olma mahiyetini koruduğunu söylemenin zor olduğu kabul ediliyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nca yayınlanan 30.4.2013 tarihli 64 no.lu Vergi Usul Kanunu Sirküleri’nin ilgili paragrafını aynen buraya almak istiyorum ;
Yine 64 no.lu sirkülerin «2.2. Değerlendirme» bölümünde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas alınması gerektiği hükmünden hareketle, gerçek mahiyeti itibariyle çeklerin vergi uygulamaları açısından vadeli olabileceği kabul edilmekte.
2.2. Değerlendirme bölümü 2.paragrafın son cümlesi şöyle ;
Vadeli Çeklere Reeskont Uygulamak Artık Mümkün
Evet buraya kadar anlattıklarımın sonucundan artık vadeli çeklere de dönem sonlarında reeskont uygulamak mümkün olacağı anlaşılmaktadır.
Yazımı 30.04.2013 tarihli Vergi Usul Kanunu’na ait 64 no.lu, konusu “Vadeli Çeklerde Reeskont Uygulaması” olan sirkülerin sonuç bölümünü buraya alarak bitiriyorum.
Vergi Usul Kanunu 64 no.lu sirkülerin sonuç bölümü şöyle ;
Evet, muhasebeci arkadaşların dikkatine bundan sonra dönem sonlarında işletmenizin portföyünde bulunan vadeli çeklere reeskont uygulamayı unutmayın…
64 no.lu Vergi Usul Kanunu sirkülerine buradan ulaşın…Bir başka yazıda görüşmek üzere hoşçakalın diyorum.
VOLKAN KARA
S. M. Mali Müşavir
Son Yorumlar