Personele Verilen Yemek ve Gıda Paketleri-2

03 Ağustos 2012 by Volkan Kara

Çalışana Verilen Yemek Hizmeti

Biliyorsunuz işletmelerin çoğunda çalışana bir sosyal hizmet olarak öğle yemeği ve belirli dönemlerde toplu gıda paketleri verilmekte.

Yazının birinci bölümünde genel olarak çalışana işyerinde verilen yemek hizmetini ve ücret niteliği taşıması nedeniyle bu konudaki gelir vergisi istisnasını, Gelir Vergisi Kanunu madde 23/8 çerçevesinde incelemeye çalışmıştım.

Konuyu işyerinde ve işyeri dışında verilen yemek hizmeti olarak iki ayrı çerçevede ele almıştım.

Ve bu konuda 186 seri no.lu Gelir Vergisi kanunu genel tebliğinde detaylı açıklamaların olduğundan söz etmiştim.

Yazının birinci bölümünü okumak için burayı tıklayın?

 

 

Bu yazı ile muhasebe uygulaması açısından önemli bulduğum bu konuya devam ediyorum.

Şimdi tebliğdeki ana başlıklara göre kısaca göz atmaya çalışalım.

-  İşverenlerce çalışan personeline işyerinde veya müştemilatında yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler, herhangi bir tutarla sınırlı olmaksızın vergiden müstesnadır.

- İşverenin işyerinde ya da müştemilatında, hizmet erbabına bir başka deyişle çalışanına yemek vererek sağladığı menfaat, ticari zirai ve mesleki kazancın tespitinde gider olarak hasılattan indirilebilir.

- Ücret sayılarak vergiden istisna edilen yemek bedeli için işverenin ayrıca ücret bordrosu düzenleme zorunluluğu yok.

İşyeri Dışında Çalışana Yemek Verilmesi

Yine 186 no.lu gelir vergisi genel tebliği ile devam edelim.

İşyeri (veya müştemilatı) dışındaki yerlerde hizmet erbabına yemek verilmesi durumunda ücret istisnasının uygulanabilmesi için;

1. İşveren yemek bedelini hizmet erbabına değil doğrudan yemek verme hizmetini sağlayan veya buna aracılık eden işletmeye ödemesi gerekiyor.

2. Yemek hizmetini veren işletme yemek faturasını (götürü usule tabi olan mükellefler için gider pusulası), işveren adına düzenlemesi gerekiyor.

3. Bu faturaya ya da gider pusulasına yemek yiyen hizmet erbabının adı soyadı ile yemek yediği gün sayısı bir liste halinde eklenmesi gerekiyor.

4. Yemek bedelinin fiilen çalışılan günlere ait olmak üzere, bir günlük tutarının 2012 yılı için 11,70 TL.yi aşmaması gerekiyor. Aşması halinde aşan kısım, ücret olarak vergilendirilecektir.

5. Fiilen çalışılmayan günler için de yemek bedeli ödenmesi halinde, bu ödeme istisna kapsamının dışında kalacaktır.

İşletme Dışında Hizmet Erbabına Yemek verilmesi Halinde Bordroda Gösterilmesi

İşletmelerin, işletme dışındaki bir kuruluştan hizmet erbabı için yemek verme hizmeti satın almaları halinde bu hizmetin vergiden istisna edilecek kısmı ile vergiye tabi olacak kısmını belirlemeleri için, ücret bordrosunda bu durumu göstermeleri gerekiyor.

İşverenler bu şekildeki ücret ödemesini ücret bordrosuna dayandırarak genel hükümlere göre gider yazacaklar.

Yemek hizmetini veren işletmelerden alınan faturalar ( götürü mükellefler için gider pusulası) bu bordronun eki olarak gider belgesi kabul edilecektir.

Yemek Verme Bedeli KDV Hariç

Yemek verme hizmeti veren kuruluşlardan sağlanan, hizmet erbabına verilen yemek hizmetinin bedeli (2012 yılı  için 11,70 TL) katma değer vergisi hariçtir.

Yemek bedelinin bu tutara kadar olan kısmı vergiden istisna edilecek ve bu bedele isabet eden katma değer vergisini işletme indirebilecektir.

Yemek bedelinin bu tutarı (2012 yılı için 11,70 TL) aşması durumunda aşan kısım net ödenen ücret olarak vergiye tabi olacaktır.

Aşan kısmın tespitinde istisna tutarına isabet eden katma değer vergisi hariçtir.

186 no.lu gelir vergisi tebliğinde konuyu açıklayıcı rakamsal örnekler de bulunmakta, muhasebeci olarak bu örnekleri incelemek konunun daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır.

Tabii ki örnekleri incelerken bugünkü TL.yi ve geçerli katma değer vergisi oranlarını dikkate almak gerekiyor.

Gıda Paketlerinin Vergisel Boyutu

Ramazan ayında bulunmamız nedeniyle yeri gelmişken (bir sosyal hizmet olarak) çalışanlara verilen gıda paketlerinden de bahsetmek istiyorum.

Önce Gelir Vergisi kanununda ücretin tanımına bakalım.

Gelir Vergisi 61 nci maddesi ücretin tarifini vermekte.

61 nci maddenin ilk iki paragrafını aynen vermek istiyorum ;

?Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.?

Tanımdan anlaşılacağı üzere çalışana ücret olarak hizmet karşılığı verilen paranın yanında aynî yardımlar ve para ile temsil edilen menfaatler de verilebilmekte ve bunlar ücret sayılmakta.

Yine Gelir Vergisi kanunu 23 ncü maddesinde gelir vergisinden istisna edilen ücret niteliğindeki ödemeler sayılmakta.

Bu ücret niteliğindeki ödemelerden biri de (madde : 23/8)  bu yazı dizisinin konusunu teşkil eden hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler.

Ancak 23 ncü maddeye baktığımızda işletmenin çalışanlarına verdiği bu gıda paketlerinin ücretlerdeki gelir vergisi istisnası kapsamına girdiğini göstermiyor.

Bu çerçeveden baktığımızda işverenlerce ramazanda, bayramlarda çalışan personele verilen bu gıda paketlerini çalışana sağlanan aynî ücret olarak düşünmek gerekiyor.

Bu durumda ise ücretlerde uygulanan gelir vergisi istisnasına girmemektedir.

Hal böyle olunca bu gıda paketi için, katma değer vergisi dahil olarak bulunacak net bedeli dikkate alınarak, çalışan için geçerli olan vergi dilimi üzerinden brütünün bulunması ve bu brüt üzerinden gelir vergisi hesaplanması gerekmekte.

Yani personele verilen gıda paketinin katma değer vergisi dahil bedeli, çalışana verilen net ücret olarak dikkate alınacak ve bu net ücretten brüte gidilerek vergi tahakkuku yapılacak.

Böylece katma değer vergisi de indirim konusu yapılmamış olacak.

Şunu da ayrıca belirtmek gerekiyor, işletme personeli dışındakilere verilen gıda paketlerinin bedellerinin işletme muhasebe kayıtlarına gider olarak alınmaması gerekiyor.

Bu tür gıda paketlerinin katma değer vergisi dahil fatura tutarlarının muhasebe kayıtlarında kanunen kabul edilmeyen gider olarak muhasebeleştirilmesi doğru olacaktır.

Bu iki bölümlük yazı dizisi ile muhasebeci arkadaşlarıma faydalı olabilmeyi umut ediyorum.

Bir başka yazıda buluşmak üzere hoşçakalın?

VOLKAN KARA

S. M. Mali Müşavir