Yönetim Muhasebesinin Önemi-2

28 Kasım 2012 by Volkan Kara

Yönetim Muhasebesi Yöneticilere Karar Verdirir

Yönetim Muhasebesi Hakkında

Konunun birinci bölümü olan bundan önceki yazımda (başlığı Yönetim Muhasebesinin Önemi-1) muhasebenin uzmanlık alanlarına göre üçe ayrıldığından bahsetmiştim.

Hatırlamak için tekrarlayayım, muhasebe uzmanlık çerçevesinde; Finansal, Maliyet ve Yönetim Muhasebesi olarak üç uzmanlık dalına ayrılmaktadır.

Yine bu üç muhasebe alanının kısa tarifini yapmaya çalışmış ve asıl konumuz olan Yönetim muhasebesi üzerinde durmuştum.

İşletmelerin neden Yönetim Muhasebesi’ne ihtiyaç duyduğunu ve görevlerinin neler olabileceğini anlatmaya çalışmıştım.

İşletme yönetiminin karar almak için ihtiyaç duyacağı mali bilgilerin Yönetim Muhasebesi tarafından hazırlanarak yorumlanacağını ve yönetime sunulacağını, yönetiminde bu rapor/bilgileri dikkate alarak işletme faaliyetleriyle ilgili kararlar vereceğinden bahsetmiştim.

Bu çerçevede yönetimin karar vereceği işletme faaliyetlerinden örnek olabilecek bir kaçını sıralamış ve ikinci yazıda da bir örnekle açıklamaya çalışacağımı ifade etmiştim.

Yönetim Muhasebesinin Önemi-1 için tıklayın.

Aşağıda bu örneği vermeye çalışacağım.

İşletmenin Bir Fırsat Siparişini Kabul Etme Kararı

Birinci yazıda maddeler halinde verdiğim stratejik kararlardan olan, bir fırsat siparişinin kabul edilip edilmeyeceğine dair bir örnek vermek istiyorum.

Bu basit örnek ile işletmenin bir fırsat siparişini alıp almamaya nasıl karar vereceğini anlatmaya çalışacağım.

Bir işletmenin normal kapasitesinin altında üretim yaptığını ve üretiminin tamamını da sattığını farz edelim.

İşletmenin bu normal satışı dışında ilave bir sipariş alma fırsatı yakaladığını ancak bu siparişi alırsa zarar mı kâr mı edeceğini bilmek istediğini düşünelim.

Burada Yönetim Muhasebesi bir rapor hazırlayarak yönetime karar vermede yardımcı olacaktır.

Yönetim muhasebesi raporunu hazırlarken, işletmenin atıl kapasitesini belirleyecek ve siparişe verilecek satış fiyatının en azından ürünün değişken maliyetlerini ve varsa ekstra maliyetleri karşılayıp karşılamadığına bakacaktır.

Burada atıl kapasite olması çok önemli çünkü atıl kapasite yoksa işletme sırf bu sipariş için yatırım yapma durumunda kalabilir, bu da önemli maliyet getirebilir.

İşletmenin ürün maliyetlerinde değişken ve sabit maliyetlerinin de bilinmesi gerekiyor.

Değişken maliyetler biliyoruz ki, üretimin artması ya da azalmasına bağlı olarak azalan/artan ya da başka bir ifadeyle direkt olarak etkilenen maliyetlerdir.

Direkt ilk madde ve malzeme, direkt işçilik değişken maliyetlere örnektir.

Sabit maliyetler ise üretimin değişkenliğinden etkilenmeyen sabit kalan maliyetlerdir.

İşletme amortismanını, sabit kıymet sigorta giderlerini, fabrika kira giderlerini sabit maliyetlere örnek verebiliriz.

Şimdi bir örneğimizi açalım;

-          İşletmeninin 100.000 adet üretim kapasitesine sahip olduğunu,

-          Kapasitesinin % 75?ni kullandığını,

-          Üretim ve satış adedinin 75.000 adet,

-          Birim ürün değişken maliyetinin 500 TL.,

-          Sabit toplam maliyetinin de 10.000.000 TL.,

-          İşletme ürettiği ürünün satış fiyatının 700 TL/adet olduğunu, kabul edelim.

İşletme birim satış fiyatı 600 TL. olacak ve ayrıca ekstra 500.000 TL. satış gideri olacak 15.000 adetlik bir siparişi kabul etmeli mi, etmemeli mi?

Örneğimizi tablolaştırarak bu siparişi alırsa kâr mı eder, zarar mı eder bakalım ;

 

	Şiparişi Kabu Etmeme		Siparişi Kabul Etme
Satışlar	52.500.000		61.500.000
Mevcut satış : 75.000 adet x 700 TL.	52.500.000		52.500.000
İlave sipariş  : 15.000 adet x 600 TL.			9.000.000
Maliyetler
Değişken Maliyet	37.500.000		45.000.000
Mevcut üretim : 75.000 adet x 500 TL.	37.500.000		37.500.000
İlave üretim      : 15.000 adet x 500 TL.			7.500.000
Katkı Payı	15.000.000		16.500.000
Sabit Maliyet	10.000.000		10.000.000
Ekstra Sipariş Gideri			500.000
İşletme Kârı	5.000.000		6.000.000

Tabloyu incelediğimizde işletmenin bu siparişi kabul etmesi halinde mevcut kârının üzerinde kâr edeceği görülmektedir.

İşletme Yönetim Muhasebesi’nin hazırlayacağı bu bilgileri ihtiva eden bir raporu işletme yönetimine sunması halinde yönetim bu sipariş hakkında kararını verecektir.

Bir başka yazıda buluşmak üzere muhasebeci arkadaşlarıma hoşçakalın diyorum.

VOLKAN KARA

S. M. Mali Müşavir