Özellikli İşçilik Giderlerine Bakış
Üretim Maliyetleri İçinde Özellikli İşçilikler
Özellikli İşçilik Giderleri Hangileri ?
En son “Muhasebede özellikli İşçilik Giderleri” başlıklı bir yazı yazmıştım.
O yazıda işçilik giderlerini genel olarak incelemiş ve sonra işçilik maliyetindeki özellikli işçilik giderlerinin neler olabileceğini anlatmaya çalışmış, bunları sıralamıştım.
Özellikli işçilik giderlerini bir kere daha hatırlayacak olursak ;
- Direkt işçilere ait yılın belirli zamanlarında ödenen “Yıllık izin ücreti” ve “İkramiye ve sosyal ödemeleri”,
- Direkt işçiler için hesaplanan “Kıdem tazminatı karşılığı”,
- İstenen üretimin gerçekleşmesi için yapılan fazla mesai nedeniyle ödenen “Fazla mesai zammı ödemeleri”, olarak sıralamak mümkün.
“Muhasebede Özellikli İşçilik Giderleri” başlıklı yazımda yukarıda saydığım giderlerden “Boşa geçen zaman işçilik giderleri” ve “Yıllık izin ücreti” ile “İkramiye ve sosyal yardım ödemeleri”ni incelemeye çalışmıştım.
Kıdem tazminatı karşılığı ve fazla mesai zammı ödemelerinden başka bir yazıda bahsedeceğimi söylemiştim.
Bu yazıyı okumak için lütfen burayı tıklayın…Bir Özellikli İşçilik Gideri; Kıdem Tazminatı Karşılığı
Önce şunu söylemek istiyorum, konumuz üretim işletmeleri olduğu için kıdem tazminatı karşılığına bu açıdan bakıyorum.
Üretim işletmelerinde kıdem tazminatı yükümlülüğünün, yıllar geçtikçe önemli tutarlara ulaştığı malumdur.
Dolayısıyla üretim işletmeleri için kıdem tazminatı, önemli bir maliyet gideri olarak karşımıza çıkmakta.
Bu yüzden kıdem tazminatının ödendiği zamanlarda değilde aylık karşılıklar olarak maliyetlere alınması üretim maliyetlerinin daha doğru çıkmasını sağlayacaktır.
Dolayısıyla işletmenin faaliyeti sonucu oluşan dönem kâr/zararının daha gerçekci hesaplanmış olacağını söylemek mümkün.
Ürün satış fiyatının tespitinde de üretim maliyetinin doğru tahmin edilmesi gerektiğini söylemeye gerek yok herhalde.
Ayrıca şunu da söylemek isterim, ?Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği?ndeki hesap planına baktığımızda kıdem tazminatı karşılığı için hesapların mevcut olduğunu görürüz.
Buraya hemen bu hesapları ve açıklamalarını almak istiyorum.
Bir yıl içinde ödeneceği düşünülen kıdem tazminatları için kullanılacak karşılık hesabı;
“372. KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI
Bu hesapta, belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan ve bir yıl içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatları karşılıkları izlenir.”
İşletmenin ileriki yıllarda ödeyeceği kıdem tazminatları için kullanılacak karşılık hesabı;
“472. KIDEM TAZMİNATI KARŞILIĞI
Belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılacak kıdem tazminatı karşılıkları bu hesap kaleminde gösterilir.”
Bu hesaplara baktığımızda da çalışanlar için kıdem tazminatı karşılığının hesaplanarak gider olarak muhasebe kayıtlarına alınması gerektiğini görüyoruz.
Ancak bugünkü vergi mevzuatımıza göre ödenmemiş kıdem tazminatının gider olarak kabul edilmediği ve vergi matrahına ilave edilmesi gerektiğini de hatırlatmak istiyorum.
Şimdi bu konuda yazdığım “Muhasebede Kıdem Tazminatı karşılığı” başlıklı yazımı hatırlatmak istiyorum.
Bu yazıda kıdem tazminatı karşılığının muhasebeleştirilmesini detaylı incelemiştim.
Bu yazıyı okumak için lütfen burayı tıklayın…Fazla Mesai Zammı ve Muhasebe Kaydı
4857 sayılı İş Kanunu 41 nci maddesine baktığımızda, işin niteliği veya üretimin artırılması gibi sebeplerle fazla çalışmanın yapılabileceği ve haftalık 45 saati aşan çalışmanın fazla çalışma olduğu anlaşılmaktadır.
Yine 41 nci maddeden, bir saat fazla çalışma için verilecek ücretin normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının % 50 arttırılarak ödeneceğini anlıyoruz.
Çalışan isterse, fazla çalışma yaptığı süreler için zamlı ücret yerine, yine 41 nci maddede belirtilen serbest zamanı da kullanması mümkün.
Ancak çalışanın, bu serbest zamanı 6 ay içinde ve çalışma süreleri içinde kullanması gerekiyor.
Şimdi gelelim fazla mesai için ödenecek ücretlerin muhasebe kayıtlarına.
Yukarıda anlattığım gibi fazla mesai ücreti iki bölümden oluşuyor.
Birincisi yapılan fazla mesainin ücreti, ikincisi ise fazla mesai zammı.
Örnekleyerek anlatmaya çalışayım.
Mesela bir üretim işletmesinde işçinin, çalıştığı haftalık 45 saatin dışında 10 saat de fazla çalıştığını ve saat ücretinin 8 TL. olduğunu kabul edelim.
Bu durumda ödenecek fazla mesai ücreti ;
Yapılan fazla çalışma ücreti : 10 saat x 8 TL. = 80 TL.
Fazla mesai zammı : 10 saat x (8 TL. x %50) = 40 TL. olacaktır.
Bu durumda üretim için yapılan fazla çalışma ücreti “Direkt işçilik” gideri, fazla mesai zammı ise “Genel üretim gideri” olacaktır.
Basit olarak sadece fazla mesai ücretine münhasır şöyle muhasebe kaydı yapabiliriz ;
——————————- / —————————————-
720 Direkt İşçilik Giderleri….80
Fazla Mesai ücreti
730 Genel Üretim Giderleri…40
Fazla Mesai Zammı
?????????????????????381 Gider Tahakkukları..120
???????????????????????.İşçi Ücretleri Tahakkuku
——————————- / —————————————–
Alacaklı hesap olarak, tek düzen hesap planındaki açıklaması “Gelecek aylarda ödemesi yapılacak ve kesinlikle belgeye dayalı gider tahakkuklarının izlendiği hesaptır.” olan “381 Gider Tahakkukları” hesabı kullanılmıştır.
Bir başka yazıda buluşmak üzere muhasebeci arkadaşlarıma hoşçakalın diyorum.
VOLKAN KARA
S. M. Mali Müşavir
Son Yorumlar